Sevgili öğrenciler, bugünkü dersimizde iki önemli anlatı türü olan fabl ve hikayenin yapısal özelliklerini karşılaştıracağız. Bu iki türü birbirinden ayıran temel farklılıkları öğrenmek, edebi metin analizi yapabilmemiz için oldukça önemlidir.
Fabl, insan dışı varlıkları (hayvanlar, bitkiler, cansız nesneler) insan gibi konuşturan ve davrandıran, ders verme amacı taşıyan kısa anlatılardır.
Hikaye (öykü), gerçek ya da gerçeğe yakın olayları, belirli bir zaman ve mekanda, sınırlı sayıda karakterle anlatan kurgusal metinlerdir.
| Özellik | 🔍 FABL | 📝 HİKAYE |
|---|---|---|
| Karakterler | Genellikle hayvanlar, bitkiler, cansız varlıklar | İnsanlar veya insanlaştırılmış karakterler |
| Amaç | Ahlaki ders vermek, öğüt vermek | Okuyucuyu duygulandırmak, düşündürmek, eğlendirmek |
| Yapı | Serim, düğüm, çözüm, kıssadan hisse | Serim, düğüm, çözüm (klasik hikaye yapısı) |
| Zaman | Belirsiz, soyut zaman ("bir varmış bir yokmuş") | Belirli veya belirsiz olabilir |
| Mekan | Soyut, hayali mekanlar | Somut veya soyut olabilir |
| Anlatım | Alegorik (simgesel) anlatım | Gerçekçi veya kurgusal anlatım |
Fabl Örneği: La Fontaine'in "Ağustos Böceği ile Karınca" hikayesi
Hikaye Örneği: Sait Faik Abasıyanık'ın "Son Kuşlar" öyküsü
Bir metni fabl olarak nitelendirebilmek için mutlaka ahlaki bir ders içermesi ve insan dışı varlıkların başrolde olması gerekir. Hikayeler ise bu kurallarla sınırlı değildir.
