Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet) Hayatı ve Fetihleri
🦅 Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet): İstanbul'un Fatihi
Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden birinin mimarı olan II. Mehmet, sadece 21 yaşında gerçekleştirdiği İstanbul'un Fethi ile "Fatih" unvanını alarak tarihe adını altın harflerle yazdırmıştır. O, bir komutan, bir devlet adamı ve aynı zamanda bir bilim ve sanat hamisiydi. Bu yazıda, Fatih Sultan Mehmet'in hayatını ve fetihlerini detaylıca inceleyeceğiz.
👶 Erken Dönem ve Tahta Çıkış
II. Mehmet, 30 Mart 1432'de Edirne'de, Sultan II. Murad'ın oğlu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşlardan itibaren yoğun ve disiplinli bir eğitim aldı. Dönemin en önemli alimlerinden dersler gördü; din, felsefe, tarih, edebiyat, coğrafya, matematik ve fen bilimleri öğrendi. Ayrıca Latince, Yunanca, Arapça ve Farsça gibi birçok dili de öğrenmişti. İlk tahta çıkışı 1444'te, henüz 12 yaşındayken babasının isteği üzerine oldu. Ancak bu dönemde yaşanan Varna Savaşı tehlikesi üzerine babası II. Murad tekrar tahta geçti. II. Mehmet, 1451'de babasının vefatı üzerine ikinci ve kesin olarak tahta çıktı.
🎯 İstanbul'un Fethi (1453)
Genç Sultan'ın en büyük hayali, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (S.A.V.) müjdesine nail olmak ve Kostantiniyye'yi fethetmekti. Fetih için titizlikle hazırlandı:
- 🛡️ Rumeli Hisarı'nı (Boğazkesen) inşa ettirdi: İstanbul'a gelecek yardımları engellemek için Boğaz'ın en dar yerine bu hisarı yaptırdı.
- 💥 Devasa toplar döktürdü: Urban adlı bir mühendise, o güne kadar görülmemiş büyüklükte, surları yıkabilecek "şahi" toplarını döktürdü.
- 🚢 Gemileri karadan yürüttü: Donanmayı Haliç'e indirmek için tarihi bir manevrayla gemileri Dolmabahçe'den Kasımpaşa'ya kadar kızaklarla taşıttı. Bu hamle, Bizans'ın savunmasını şaşkına çevirdi.
54 gün süren kuşatmanın ardından, 29 Mayıs 1453 Salı günü sabahı Osmanlı ordusu son ve büyük taarruzu başlattı. Ulubatlı Hasan ve arkadaşlarının surlara bayrağı dikmesiyle moral bulan ordu, İstanbul'u fethetti. Bu fetih hem bir çağın kapanıp (Orta Çağ) yeni bir çağın (Yeni Çağ) açılmasına vesile oldu, hem de Osmanlı'yı bir imparatorluk haline getirdi.
🗺️ Diğer Önemli Fetihler ve Seferler
Fatih, İstanbul'un fethinden sonra da seferlerini durdurmadı. Anadolu'da ve Balkanlar'da Osmanlı topraklarını genişletti.
🏛️ Balkanlar'daki Fetihler:
- Sırbistan Seferi (1454-1459): Sırbistan'ın büyük bölümü ele geçirildi.
- Belgrad Kuşatması (1456): Başarısız olan ender kuşatmalardan biridir.
- Bosna-Hersek'in Fethi (1463): Bosna, Hersek ve Arnavutluk'ta önemli kaleler alındı.
- Eflak Seferi (1462): Kazıklı Voyvoda (III. Vlad) ile mücadele edildi ve Eflak Osmanlı'ya bağlandı.
- Arnavutluk Seferleri: İskender Bey ile uzun yıllar mücadele edildi ve nihayetinde Arnavutluk kontrol altına alındı.
⚔️ Anadolu'daki Fetihler:
- Amasra'nın Fethi (1459): Ceneviz kolonisi olan Amasra alındı.
- Sinop'un Fethi (1461): Candaroğulları Beyliği'ne son verildi.
- Trabzon'un Fethi (1461): Bizans'ın son kalesi olan Trabzon Rum İmparatorluğu yıkıldı.
- Karaman Seferi (1466): Karamanoğulları Beyliği'ne büyük bir darbe indirildi.
- Otlukbeli Savaşı (1473): Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'a karşı büyük bir zafer kazanıldı.
🌊 Denizlerdeki Fetihler:
- Ege Adaları'nın Fethi: Midilli, Eğriboz, Limni, Semadirek gibi adalar alındı.
- Kırım'ın Fethi (1475): Ceneviz kolonileri ele geçirildi ve Kırım Hanlığı Osmanlı himayesine alındı. Bu, Karadeniz'i bir "Türk gölü" haline getirdi.
- Otranto Seferi (1480): Gedik Ahmed Paşa komutasındaki ordu, İtalya'ya çıkarak Otranto'yu fethetti. Fatih'in ölümü üzerine bu sefer yarım kaldı.
- Rodos Kuşatması (1480): Başarısız olmuştur.
📚 Devlet Yönetimi ve Kültürel Miras
Fatih Sultan Mehmet, sadece bir fatih değil, aynı zamanda büyük bir devlet adamıydı.
- 📜 Kanunnameler hazırlattı: Osmanlı'nın ilk anayasası niteliğindeki "Fatih Kanunnamesi"ni hazırlattı.
- 🏫 Sahn-ı Seman Medreselerini kurdurdu: İstanbul'da kurulan bu yüksek seviyeli medreseler, Osmanlı eğitim sisteminin temel taşlarından oldu.
- 🕌 İmar faaliyetlerine önem verdi: İstanbul'u yeniden inşa etmek için camiler, hamamlar, çarşılar, medreseler ve kervansaraylar yaptırdı. Kapalı Çarşı ve Fatih Camii bu dönemin eserlerindendir.
- 🎨 Bilim ve sanatı himaye etti: Ressam Bellini'yi İstanbul'a getirterek portresini yaptırdı. Kütüphaneler kurdu ve birçok bilim insanını himayesi altına aldı.
☠️ Ölümü
Fatih Sultan Mehmet, 3 Mayıs 1481'de, Anadolu'ya yapmayı planladığı bir sefer sırasında Gebze'deki Hünkar Çayırı'nda hayatını kaybetti. Ölüm nedeni net olmamakla birlikte, gut hastalığından veya zehirlenmeden öldüğüne dair çeşitli iddialar vardır. Ölümünün ardından, İstanbul'da kendi adına yaptırdığı Fatih Camii'nin yanındaki türbeye defnedildi.
Fatih Sultan Mehmet, 30 yıllık saltanatı boyunca Osmanlı Devleti'ni askeri, idari ve kültürel açıdan dünyanın en güçlü devletlerinden biri haline getirmiş, çağ açıp çağ kapayan bir lider olarak tarihteki ebedi yerini almıştır.
