📚 Fiillerde Zaman (Geçmiş, Şimdiki, Gelecek) - 3. Sınıf Ders Notu
Merhaba arkadaşlar! Bugünkü dersimizde fiillerin zamanlarını öğreneceğiz. Bir işin, oluşun veya hareketin ne zaman yapıldığını fiillerin sonuna eklenen eklerle anlarız. Haydi, birlikte keşfedelim! 🕵️♀️
⏰ Fiillerde Zaman Nedir?
Fiiller, iş, oluş veya hareket bildiren kelimelerdir. Bu işin geçmişte mi, şu anda mı yoksa gelecekte mi yapıldığını gösteren kavrama zaman denir. Üç temel zamanımız vardır.
1. 🧓 Geçmiş Zaman
İşin veya hareketin daha önceden, geçmişte yapıldığını bildirir. İkiye ayrılır:
- 🎯 Görülen (-di'li) Geçmiş Zaman: İşi yapan kişi, o işi bizzat görmüş veya yaşamıştır. Fiillere -dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü ekleri gelir.
Örnek: Oku-du, Gel-di, Koş-tu, Güldü-m (Ben güldüm - gördüm/yaptım)
- 🔎 Duyulan (-miş'li) Geçmiş Zaman: İşi yapan kişi, o işi başkasından duymuş veya sonradan fark etmiştir. Fiillere -mış, -miş, -muş, -müş ekleri gelir.
Örnek: Oku-muş, Gel-miş, Uyu-muş, Anlatmış-lar (Onlar anlatmış - duydum)
2. 🧑 Şimdiki Zaman
İşin veya hareketin şu anda yapılmakta olduğunu bildirir. Fiillere -yor eki gelir. Bu eki aldığında fiilin son harfi bazen değişebilir.
- Örnek: Oku-yor, Gel-iyor (gel-i-yor), Koş-uyor (koş-u-yor), Yüz-üyor (yüz-ü-yor)
- 📌 Not: "Ben şimdi kitap okuyorum." cümlesinde iş, konuşma anında yapılıyor.
3. 👶 Gelecek Zaman
İşin veya hareketin daha sonra, gelecekte yapılacağını bildirir. Fiillere -acak, -ecek eki gelir.
- Örnek: Oku-yacak (oku-y-acak), Gel-ecek, Yaz-acak, Oyna-yacak (oyna-y-acak)
- 📌 Not: "Yarın sinemaya gideceğiz." cümlesinde iş, henüz yapılmamış, ileride yapılacak.
🎯 Özet Tablosu
Konuyu daha iyi anlamak için aşağıdaki tabloyu inceleyelim:
- 🧓 Geçmiş Zaman: -di / -miş ➡️ Dün top oynadım.
- 🧑 Şimdiki Zaman: -yor ➡️ Şimdi top oynuyorum.
- 👶 Gelecek Zaman: -acak/-ecek ➡️ Yarın top oynayacağım.
💡 Pratik İpucu
Bir fiilin zamanını bulmak için kendine şu soruyu sor: "Bu iş NE ZAMAN yapıldı/yapılıyor/yapılacak?" Cevap, fiilin sonundaki ekte gizli! 🗝️
Harikasınız! Artık fiillerin geçmişte, şimdide ve gelecekte nasıl söylendiğini biliyorsunuz. Bol bol örnek cümleler kurarak pratik yapmayı unutmayın! 👏
