Hacimce yüzde derişim, bir çözeltideki çözünen maddenin hacminin, çözeltinin toplam hacmine oranının yüzde olarak ifade edilmesidir. Özellikle sıvı-sıvı çözeltiler için yaygın olarak kullanılır.
Hacimce yüzde derişim aşağıdaki formülle hesaplanır:
Hacimce Yüzde = (Çözünenin Hacmi / Çözeltinin Toplam Hacmi) × 100%
Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse:
\( \% (v/v) = \frac{V_{çözünen}}{V_{çözelti}} \times 100 \)
100 mL kolonya hazırlamak istiyoruz ve bu kolonyanın %70'lik etil alkol içermesini istiyoruz. Kaç mL alkol kullanmalıyız?
Çözüm:
\( \% (v/v) = \frac{V_{alkol}}{V_{kolonya}} \times 100 \)
\( 70 = \frac{V_{alkol}}{100} \times 100 \)
\( V_{alkol} = 70 \, \text{mL} \)
Sonuç: 70 mL alkol üzerine su eklenerek toplam hacim 100 mL'ye tamamlanır.
200 mL sirke çözeltisinde 20 mL asetik asit bulunuyor. Bu sirkenin hacimce yüzde derişimi nedir?
Çözüm:
\( \% (v/v) = \frac{20}{200} \times 100 = 10\% \)
Bu, sirkenin %10'luk asetik asit içerdiği anlamına gelir.
Hacimce yüzde, kütlece yüzde ve molarite gibi diğer derişim birimlerine dönüştürülebilir, ancak bu dönüşümler için çözünen ve çözücünün yoğunluklarının bilinmesi gerekir.