📚 Hareket ve Kuvvet (TYT)
Bu konu, temel fizik bilgilerinin anlaşılması için çok önemlidir. Hareket ve kuvvet, evrendeki olayları anlamamızı sağlayan temel kavramlardır. 🎯
🚀 Hareket Nedir?
Bir cismin, sabit kabul edilen bir noktaya göre zamanla yer değiştirmesine hareket denir. Hareket çeşitlerini şu şekilde sınıflandırabiliriz:
- 📍 Sabit Hızlı Hareket: Cismin hızı zamanla değişmez. Eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır.
- 📈 Düzgün Hızlanan Hareket: Cismin hızı düzgün olarak artar. İvme sabittir.
- 📉 Düzgün Yavaşlayan Hareket: Cismin hızı düzgün olarak azalır. İvme negatif ve sabittir.
💪 Kuvvet Nedir?
Kuvvet, duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki cismi durduran, cismin yönünü veya şeklini değiştiren etkidir. Vektörel bir büyüklüktür. Birimi Newton (N)'dur. ⚖️
Newton'un hareket yasaları, kuvvet ve hareket arasındaki ilişkiyi açıklar:
- ✅ 1. Yasası (Eylemsizlik): Bir cisme etki eden net kuvvet sıfır ise cisim duruyorsa durmaya, hareket ediyorsa sabit hızla hareketine devam eder.
- ➗ 2. Yasası (Temel Yasa): Bir cismin ivmesi, ona etki eden net kuvvetle doğru, kütlesiyle ters orantılıdır. Formülü: \( \vec{F}_{net} = m \cdot \vec{a} \)
- 🔄 3. Yasası (Etki-Tepki): Her etki kuvvetine karşılık, eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki kuvveti vardır.
📊 Temel Kavramlar ve Formüller
- 🏃 Yer Değiştirme (\( \Delta x \)): Cismin son konumu ile ilk konumu arasındaki farktır. Vektörel bir büyüklüktür.
- ⚡ Hız (\( v \)): Birim zamandaki yer değiştirme miktarıdır. \( v = \frac{\Delta x}{\Delta t} \)
- 🚀 İvme (\( a \)): Birim zamandaki hız değişimidir. \( a = \frac{\Delta v}{\Delta t} \)
- 🏋️ Kütle (\( m \)): Cismin hacmine ve yoğunluğuna bağlı, değişmeyen madde miktarıdır. Skaler bir büyüklüktür.
💡 Örnek Problem Çözümü
Soru: Kütlesi 2 kg olan bir cisme 10 N'luk bir kuvvet uygulanıyor. Cismin ivmesi kaç m/s² olur?
Çözüm: Newton'un ikinci yasasını kullanırız: \( F = m \cdot a \)
\( 10 = 2 \cdot a \)
\( a = 5 \) m/s² bulunur. ✅
