Hipotez, Hüküm ve Önerme Nedir?
Bu üç kavram, mantık ve bilimsel düşüncede sıklıkla kullanılır. Aralarındaki temel farkları anlamak, doğru akıl yürütme yapabilmek için önemlidir.
1. Önerme (Proposition)
Önerme, bir yargı bildiren ve doğru (T) veya yanlış (F) değer alabilen ifadelerdir. Matematiksel mantıkta temel yapı taşıdır.
- Örnek: "Dünya Güneş'in etrafında döner." (Doğru bir önerme)
- Form: \( p: \) "İfade..." şeklinde sembolize edilir.
2. Hipotez (Hypothesis)
Hipotez, henüz kanıtlanmamış ancak test edilebilir bir iddia veya varsayımdır. Bilimsel yöntemde geçici bir açıklama olarak kullanılır.
- Örnek: "Bitkiler, mavi ışık altında daha hızlı büyür."
- Özellikler: Gözlemlere dayanır, yanlışlanabilir olmalıdır.
3. Hüküm (Conclusion)
Hüküm, bir akıl yürütme sürecinin sonucunda varılan kesin ifadedir. Öncüllerden türetilir ve argümanın nihai çıktısıdır.
- Örnek: "O halde, tüm insanlar ölümlüdür." (Bir tümdengelimin sonucu)
- Form: "Öyleyse...", "Bu nedenle..." gibi bağlaçlarla belirtilir.
Karşılaştırma Tablosu
- Önerme: Doğruluk değeri kesindir.
- Hipotez: Test aşamasındadır, kesin değildir.
- Hüküm: Öncüllere dayalı sonuç ifadesidir.
