Fizik dünyasının en temel ve günlük hayatta en sık karşılaştığımız ilişkilerinden biri olan hız formülü, hareketin matematiksel dilidir. Arabayla seyahat ederken, uçağın varış süresini hesaplarken veya bir sporcunun performansını değerlendirirken aslında bu basit ama güçlü formülü kullanırız: Yol = Hız x Zaman.
Formülü daha iyi anlamak için önce bileşenlerini tanıyalım:
Matematiksel olarak ifade edersek:
\( s = v \times t \)
Bu üç büyüklükten herhangi ikisi bilindiğinde, üçüncüsü formülün yeniden düzenlenmesiyle bulunabilir:
Hız, alınan yolun geçen zamana bölümüdür:
\( v = \frac{s}{t} \)
Zaman, alınan yolun hıza bölümüdür:
\( t = \frac{s}{v} \)
Saatte 90 km sabit hızla giden bir araba, 3 saatte ne kadar yol alır?
İstanbul-Ankara arası yaklaşık 450 km'dir. Bir uçak bu mesafeyi 600 km/h sabit hızla giderse, yolculuk ne kadar sürer?
Bu formülün geçerli olabilmesi için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:
Hız formülü sadece fizik derslerinde karşımıza çıkan soyut bir kavram değildir. Günlük hayatımızda:
kullanılır.
Km/h'yi m/s'ye çevirmek için 3.6'ya bölün, tersi için 3.6 ile çarpın:
\( 1 \, \text{m/s} = 3.6 \, \text{km/h} \)
Örneğin: \( 72 \, \text{km/h} = \frac{72}{3.6} = 20 \, \text{m/s} \)
Bu kadar basit görünen \( s = v \times t \) formülü, aslında evrenin temel işleyişine dair bize önemli bir pencere açar: Her şey bir ilişkiler ağı içinde hareket eder ve bu ilişkileri anlamak, dünyayı daha iyi anlamamızı sağlar.
