avatar
dilara_altin
130 puan • 69 soru • 53 cevap
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Hümanistik (İnsancıl) yaklaşım nedir (Maslow, Rogers)

Psikolojide hümanistik yaklaşımı tam olarak anlayamadım. Özellikle Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi ile Rogers'ın koşulsuz kabul kavramları arasındaki bağlantıyı kurmakta zorlanıyorum. İnsan potansiyeline ve iyilik haline bu kadar odaklanan bu yaklaşımın, diğer kuramlardan temel farkı ne oluyor?
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
emirtrbl
2208 puan • 43 soru • 289 cevap

🌟 Hümanistik (İnsancıl) Yaklaşım Nedir? Maslow ve Rogers'ın İnsan Doğasına Bakışı

Psikoloji tarihinde, insan zihnini anlamaya yönelik pek çok yaklaşım ortaya çıkmıştır. Davranışçılık insanı tepkileri şekillendirilen bir varlık, psikanaliz ise bilinçdışı çatışmalarla boğuşan bir varlık olarak görürken, Hümanistik (İnsancıl) Psikoloji tamamen farklı ve umut dolu bir pencere açtı: İnsanı potansiyeli olan, özgür iradeli, değerli ve iyiye yönelik bir varlık olarak kabul etmek. 1950'lerde "Üçüncü Güç" olarak doğan bu akım, insan deneyiminin zenginliğine odaklanır.

🎯 Hümanistik Yaklaşımın Temel İlkeleri

  • 🔍 Bütüncül Bakış: İnsan parçalara ayrılamaz; duygu, düşünce ve davranışlarıyla bir bütündür.
  • 🌱 Kendini Gerçekleştirme: Her bireyin doğasında, potansiyelini tam olarak kullanma ve geliştirme eğilimi vardır.
  • 🕊️ Özgür İrade ve Sorumluluk: İnsanlar pasif kurbanlar değil, seçimleri ve eylemlerinden sorumlu aktif varlıklardır.
  • ❤️ Olumlu ve Yapıcı Doğa: İnsan doğası temelde iyidir ve yapıcıdır.
  • 🧠 Bilinçlilik ve Anlam Arayışı: Şu anki bilinçli deneyimler ve hayata anlam verme çabası önemlidir.

🏔️ Abraham Maslow ve İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Maslow, insan motivasyonunu bir piramit şeklinde sıralanmış ihtiyaçlar hiyerarşisiyle açıklamıştır. Birey, ancak alt basamaktaki ihtiyaçlarını karşıladıkça bir üst basamağa geçebilir ve nihai hedef olan "Kendini Gerçekleştirme"ye ulaşmaya çalışır.

Maslow'un Piramidi (Aşağıdan Yukarıya):

  • 1. Fizyolojik İhtiyaçlar: 🍞🌊 Nefes alma, yemek, su, uyku.
  • 2. Güvenlik İhtiyacı: 🏠🛡️ Barınma, istikrar, korkudan uzak olma.
  • 3. Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı: 👨‍👩‍👧‍👦❤️ Arkadaşlık, aile, sosyal kabul.
  • 4. Saygınlık İhtiyacı: 💪🏆 Kendine saygı, başarı, takdir edilme.
  • 5. Kendini Gerçekleştirme: ✨ Yaratıcılık, doğruluk, potansiyeli tamamen kullanma, doruk deneyimler.

(Maslow daha sonra piramidin en tepesine "Aşkınlık" ihtiyacını eklemiştir.)

🤝 Carl Rogers ve Kişi-Merkezli Terapi

Rogerstan terapide, danışanın kendi çözümlerini bulabileceği güvene dayalı bir ilişki kurulması esastır. Terapist bir "uzman" değil, eşlik eden bir rehberdir. Bu sürecin temelinde üç kilit kavram vardır:

  • 1. Koşulsuz Kabul ve Saygı: 🤗 Terapist, danışanı yargılamadan, eleştirmeden, olduğu gibi kabul eder.
  • 2. Empati (Eşduyum): 👂 Danışanın dünyasına onun penceresinden bakabilmek ve bunu ona hissettirmek.
  • 3. İçtenlik (Saflık/Samimiyet): 💎 Terapistin ilişkide kendisi olması, rol yapmaması, dürüst ve şeffaf olması.

Rogers'a göre, bireyin "Benlik Kavramı" (kendini nasıl gördüğü) ile "İdeal Benlik" (olmak istediği kişi) arasındaki fark azaldıkça psikolojik sağlık artar. Bu uyumlu ortam, kişinin "Kendini Gerçekleştirme" eğilimini harekete geçirir.

💎 Sonuç ve Mirası

Hümanistik yaklaşım, psikolojide insanı merkeze alan devrimci bir adımdı. Sadece patolojiye değil, sağlıklı gelişime, yaratıcılığa ve insan olmanın anlamına odaklandı. Günümüzdeki pozitif psikolojinin, koçluk anlayışının ve birçok modern psikoterapi ekolünün temelini oluşturur. Maslow ve Rogers bize şunu hatırlatır: İnsan, sadece geçmişinin veya çevresinin bir ürünü değil, kendi geleceğini inşa etme kapasitesine sahip özgün bir varlıktır.

Yorumlar