Bu ders notunda, Türk edebiyatının ilk mesnevi örneği olan Kutadgu Bilig'i detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Eserin içeriği, yazarı, edebi değeri ve Türk kültürü açısından önemi üzerinde duracağız.
Yusuf Has Hacib, 11. yüzyılda yaşamış büyük bir Türk düşünürü ve şairidir. Kutadgu Bilig, onun en önemli eseridir. Kendisi hakkında çok fazla bilgi olmamakla birlikte, eserinden bilge ve deneyimli bir devlet adamı olduğu anlaşılmaktadır.
Kutadgu Bilig, "Mutluluk Veren Bilgi" anlamına gelir. Eser, ideal bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiğini, toplumun nasıl düzenlenmesi gerektiğini ve bireylerin nasıl mutlu bir yaşam sürebileceğini anlatır. Alegorik bir anlatıma sahiptir.
Kutadgu Bilig, 1069-1070 yılları arasında Karahanlılar döneminde yazılmıştır. Eser, Doğu Türkistan'da ortaya çıkmış ve Türk kültürünün önemli bir parçası haline gelmiştir. Eser, Tabgaç Buğra Han'a sunulmuştur.
Kutadgu Bilig, aruz vezniyle yazılmış bir mesnevidir. Eserin şekil özellikleri şunlardır:
Kutadgu Bilig, Türk edebiyatının ilk mesnevi örneği olması ve Türk kültürüne ışık tutması açısından büyük öneme sahiptir. Eser, sadece edebi bir metin değil, aynı zamanda bir siyasetname ve ahlak kitabıdır. Türk İslam kültürünün izlerini taşır.
Kutadgu Bilig, insanlara birçok öğüt verir. Bu öğütlerden bazıları şunlardır:
Kutadgu Bilig'in günümüze ulaşan üç önemli nüshası bulunmaktadır: