# 📚 İngilizce Geçmiş Zaman (Simple Past Tense) Düzenli ve Düzensiz Fiiller - Ders Notu
🎯 Konuya Giriş: Simple Past Tense Nedir?
İngilizcede Simple Past Tense, geçmişte belirli bir zamanda başlayıp bitmiş eylemleri ifade etmek için kullanılan temel geçmiş zaman yapısıdır. Türkçedeki -di'li geçmiş zamanın karşılığıdır. Bu zamanın doğru kullanımı, fiillerin düzenli (regular) ve düzensiz (irregular) olarak ikiye ayrılması nedeniyle öğrenciler için kritik öneme sahiptir.
⏳ Simple Past Tense Yapısı ve Kullanım Alanları
Simple Past Tense, aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- ✅ Geçmişte tamamlanmış eylemler (I watched a movie yesterday)
- ✅ Geçmişte ardışık eylemler (He woke up, brushed his teeth and left home)
- ✅ Geçmişte alışkanlık haline gelmiş eylemler (When I was a child, I played football every day)
Olumlu cümle yapısı: Özne + V2 (fiilin 2. hali) + Nesne
Olumsuz cümle yapısı: Özne + did not (didn't) + V1 + Nesne
Soru cümlesi yapısı: Did + Özne + V1 + Nesne?
📊 Düzenli Fiiller (Regular Verbs)
🔤 Kurallar ve Örnekler
Düzenli fiillerin geçmiş zaman halleri, fiilin sonuna "-ed" takısı eklenerek oluşturulur. Ancak bu ekleme bazı yazım kurallarına tabidir:
📝 Temel Kurallar:
- 🎯 Genel Kural: Fiil sonuna direkt "-ed" eklenir
work → worked, play → played, ask → asked
- 🎯 "-e" ile biten fiiller: Sadece "-d" eklenir
live → lived, dance → danced, close → closed
- 🎯 Sessiz harf + "-y" ile biten fiiller: "-y" düşer, "-ied" eklenir
study → studied, carry → carried, try → tried
- 🎯 Sesli harf + "-y" ile biten fiiller: Direkt "-ed" eklenir
play → played, enjoy → enjoyed
- 🎯 Tek heceli ve sonu "sessiz-sesli-sessiz" ile biten fiiller: Son sessiz harf çift yazılır, "-ed" eklenir
stop → stopped, plan → planned, drop → dropped
🔊 "-ed" Takısının Okunuş Kuralları
- 📢 /t/ sesi: Fiil p, k, s, ç, ş, f sesleriyle bitiyorsa
worked (/wɜːrkt/), helped (/helpt/)
- 📢 /d/ sesi: Fiil sesli harf veya b, g, j, l, m, n, r, v, z sesleriyle bitiyorsa
lived (/lɪvd/), played (/pleɪd/)
- 📢 /ɪd/ sesi: Fiil t veya d sesiyle bitiyorsa
wanted (/ˈwɑːntɪd/), needed (/ˈniːdɪd/)
🌀 Düzensiz Fiiller (Irregular Verbs)
⚠️ Neden Özel Çalışma Gerektirir?
Düzensiz fiiller, geçmiş zaman hallerini oluştururken herhangi bir kurala uymazlar. Bu nedenle her bir fiilin V1 (mastar), V2 (geçmiş zaman) ve V3 (past participle) halleri ayrı ayrı öğrenilmelidir.
📋 Düzensiz Fiil Kategorileri
1. 🔄 Üç Hali Aynı Olan Fiiller
- cut → cut → cut (kesmek)
- put → put → put (koymak)
- hit → hit → hit (vurmak)
- cost → cost → cost (mal olmak)
2. 🔄 V2 ve V3'ü Aynı Olan Fiiller
- buy → bought → bought (satın almak)
- bring → brought → brought (getirmek)
- think → thought → thought (düşünmek)
- teach → taught → taught (öğretmek)
3. 🔄 V1 ve V3'ü Aynı Olan Fiiller
- come → came → come (gelmek)
- run → ran → run (koşmak)
- become → became → become (olmak)
4. 🔄 Her Üç Hali Farklı Olan Fiiller
- go → went → gone (gitmek)
- see → saw → seen (görmek)
- write → wrote → written (yazmak)
- begin → began → begun (başlamak)
5. 🔄 İç Ses Değişikliği Olan Fiiller
- sing → sang → sung (şarkı söylemek)
- drink → drank → drunk (içmek)
- swim → swam → swum (yüzmek)
🎮 Öğrenme Stratejileri ve Pratik İpuçları
💡 Düzensiz Fiilleri Öğrenme Yöntemleri
- 📅 Günlük hedef belirleyin: Günde 5-10 fiil öğrenin
- 🎵 Şarkılar ve tekerlemeler: Müzikle öğrenmek kalıcılığı artırır
- 📝 Kategorilere ayırın: Yukarıdaki kategoriler gibi gruplandırın
- 🔄 Düzenli tekrar: Öğrendiklerinizi belirli aralıklarla tekrar edin
- ✍️ Cümle içinde kullanın: Fiilleri cümle içinde kullanarak pekiştirin
⚠️ Sık Yapılan Hatalar
- ❌ Düzensiz fiillere "-ed" eklemek (goed yerine went)
- ❌ Olumsuz ve soru cümlelerinde V2 kullanmak
Yanlış: I didn't went
Doğru: I didn't go
- ❌ Düzenli fiillerde yazım kurallarını karıştırmak
📊 Karşılaştırmalı Tablo: Düzenli vs Düzensiz Fiiller
| Özellik | Düzenli Fiiller | Düzensiz Fiiller |
|---|
| Geçmiş Zaman Formu | V1 + "-ed" | Değişken (ezber gerektirir) |
| Sayı | Çok fazla (binlerce) | Sınırlı sayıda (~200-250) |
| Öğrenme Kolaylığı | Kurallı, tahmin edilebilir | Ezber gerektirir |
| Örnekler | walk → walked, clean → cleaned | eat → ate, sleep → slept |
✅ Sonuç ve Değerlendirme
Simple Past Tense'in doğru kullanımı, İngilizce dil yeterliliğinin temel taşlarından biridir. Düzenli fiillerin kurallarını öğrenmek ve düzensiz fiillerin en yaygın olanlarını ezberlemek, geçmiş zamanı doğru kullanmanın anahtarıdır. Pratik yapmak ve bu fiilleri gerçek bağlamlarda kullanmak, öğrenme sürecini hızlandıracak ve kalıcılığı sağlayacaktır.
📌 Hatırlatma: İngilizcede en sık kullanılan 50 düzensiz fiili öğrenmek, günlük konuşmanın %90'ında geçmiş zamanı doğru kullanmanızı sağlar. Önceliğinizi bu fiillere verin!
