Işık akısı, bir ışık kaynağının birim zamanda yaydığı toplam görünür ışık miktarıdır. İnsan gözünün algılayabildiği ışığın gücünü ölçer ve lümen (lm) birimiyle ifade edilir. Işık akısı, aydınlatma tasarımında ve farklı ışık kaynaklarının karşılaştırılmasında önemli bir parametredir.
Işık akısını hesaplamak için farklı formüller kullanılabilir. Ancak en temel formül, ışık şiddeti ve katı açı arasındaki ilişkiyi temel alır:
Φ = I × Ω
Burada:
Işık şiddeti, bir ışık kaynağının belirli bir yönde yaydığı ışık miktarıdır. Kandela (cd) birimiyle ölçülür. Bir ışık kaynağının farklı yönlerdeki ışık şiddeti farklı olabilir.
Katı açı, üç boyutlu uzayda bir açıyı ifade eder. Bir kürenin merkezinden bakıldığında, küre yüzeyinde belirli bir alanı kaplayan koninin oluşturduğu açıdır. Steradyan (sr) birimiyle ölçülür. Tam bir kürenin katı açısı 4π steradyandır.
Işık akısı formülünü kullanarak bir ışık kaynağının toplam ışık akısını hesaplamak için, ışık kaynağının ışık şiddetini ve yaydığı katı açıyı bilmek gerekir. Örneğin, bir ışık kaynağı her yöne eşit ışık şiddetiyle (izotropik) ışık yayıyorsa, toplam ışık akısı şu şekilde hesaplanır:
Φ = I × 4π
Çünkü tam bir kürenin katı açısı 4π steradyandır.
Işık akısı, aydınlatma sistemlerinin tasarımında ve farklı ışık kaynaklarının karşılaştırılmasında önemli bir rol oynar. Bir lamba veya armatürün ne kadar ışık ürettiğini belirlemek için kullanılır. Daha yüksek ışık akısına sahip bir lamba, daha fazla ışık yayar ve daha geniş bir alanı aydınlatabilir.
Işık akısı, ışık kaynaklarının enerji verimliliğini değerlendirmek için de kullanılır. Bir lambanın belirli bir güç tüketimiyle ne kadar ışık ürettiğini belirlemek için, lümen/watt (lm/W) birimi kullanılır. Daha yüksek lümen/watt değerine sahip bir lamba, daha enerji verimlidir.
