📉 Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) Nedir?
Hipoglisemi, kandaki şeker (glikoz) seviyesinin normalin altına düşmesi durumudur. Genellikle kan şekeri seviyesinin 70 mg/dL'nin altında olması hipoglisemi olarak kabul edilir. Glikoz, vücudumuzun (özellikle beynin) temel enerji kaynağı olduğu için bu durum ciddi sorunlara yol açabilir.
🤔 Neden Olur?
- 💉 Fazla insülin veya diyabet ilacı kullanmak
- ⏰ Öğün atlamak veya yetersiz beslenmek
- 🏃♂️ Plana göre daha fazla fiziksel aktivite yapmak
- 🍻 Alkol tüketmek (özellikle aç karnına)
🚨 Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler hafif, orta ve şiddetli olarak ilerleyebilir.
- 😰 Hafif-Orta Şiddette Belirtiler:
- Ani acıkma hissi
- Titreme ve terleme
- Sinirlilik veya iç sıkıntısı
- Solukluk
- Çarpıntı
- Dudak ve dilde karıncalanma
- 😵 Şiddetli Belirtiler (Tıbbi Acil Durum):
- Bilinç bulanıklığı veya konfüzyon
- Davranış değişiklikleri (saldırganlık)
- Görmede bulanıklık veya çift görme
- Nöbet (havale) geçirme
- Bilinç kaybı (hipoglisemik koma)
🆘 Hipoglisemide İlk Yardım
🎯 1. Kural: "15-15 Kuralı"nı Uygula
Kişi bilinci açık ve yutabiliyorsa hemen bu kuralı uygula:
- 15 gram hızlı etkili basit şeker ver.
- 15 dakika bekle.
- Kan şekerini ölç (mümkünse) veya belirtileri kontrol et. Düzelme yoksa bir 15 gram daha şeker ver.
🍬 15 Gram Hızlı Şeker İçeren Besinler
- ✅ 3-4 adet kesme şeker veya 4-5 adet beyaz şeker
- ✅ 1 çay bardağı (150-200 ml) meyve suyu (portakal, elma suyu)
- ✅ 1 büyük çorba kaşığı bal, reçel veya pekmez
- ✅ 1 kutu (200 ml) gazlı şekerli içecek (kola, meyveli soda - light olmamalı!)
- ✅ 5-6 adet glikoz tableti
📌 Önemli Not: Çikolata, gofret veya sütlü tatlılar kan şekerini yavaş yükselttiği için bu aşamada tercih edilmez.
🍞 2. Adım: Ana Öğün veya Ara Öğün Yedir
Kişinin şikayetleri geçtikten sonra (yaklaşık 15-20 dakika sonra) kan şekerinin tekrar düşmesini önlemek için kompleks karbonhidrat ve protein içeren bir ana öğün veya ara öğün yedirilmelidir.
- 🥪 1 dilim ekmek + peynir
- 🍎 1 porsiyon meyve + 1 avuç fındık/ceviz
- 🥛 1 kase yoğurt veya 1 bardak süt
🚑 3. Adım: Acil Durumda Ne Yapmalı?
Eğer kişi bilincini kaybetmişse veya yutamıyorsa:
- 🆘 Derhal 112 Acil Servis'i ara.
- 🚫 Ağzına hiçbir şey yedirip içirmeye çalışma! Boğulmasına neden olabilirsin.
- 💉 Eğer kişinin ailesi/bakıcısı varsa ve glukagon iğnesi bulunuyorsa, onu uygulamaları için yardım et. Glukagon, karaciğerde depolanan şekerin kana karışmasını sağlayan bir hormondur.
- 🔄 Kişiyi kurtarma pozisyonuna getir.
- 🧥 Üzerini bir battaniye veya ceketle örterek vücut sıcaklığını koru.
💡 Hipoglisemiden Korunma Önerileri
- ⏰ Öğün atlama. Düzenli ana ve ara öğünler tüket.
- 💊 İnsülin veya diyabet ilaçlarını dozunda ve zamanında kullan.
- 🏃♀️ Egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında kan şekerini ölç ve gerekirse ek ara öğün al.
- 🆔 Diyabet kimliği taşı. Bu, acil bir durumda çevrendekilerin durumu anlamasına yardımcı olur.
- 🎒 Yanında her zaman hızlı şeker kaynağı (kesme şeker, meyve suyu paketi vb.) bulundur.
