Kardeş Kromatitlerin Ayrılması
Kardeş kromatitler, mitoz bölünmenin Anafaz evresinde birbirinden ayrılırlar. Bu ayrılma, hücrenin hayat döngüsündeki en kritik ve dramatik olaylardan biridir.
Kardeş Kromatit Nedir?
Öncelikle kardeş kromatitlerin ne olduğunu anlamak önemlidir. DNA replikasyonu (eşlenmesi) sonucunda, bir kromozomun iki özdeş kopyası oluşur. Bu kopyalara kardeş kromatitler denir. Bu kromatitler, sentromer adı verilen bir noktadan birbirine bağlıdır.
- İnterfaz (S Fazı): DNA kendini eşler. Artık her kromozom iki kardeş kromatitten oluşur.
- Mitoz - Profaz ve Metafaz: Kromozomlar yoğunlaşır ve hücrenin ekvator düzleminde (metafaz plağı) sıralanır. Bu aşamada kardeş kromatitler hâlâ bir arada durur.
Ayrılma Anı: Anafaz
Mitozun üçüncü evresi olan Anafaz, kardeş kromatitlerin ayrıldığı evredir. Bu süreç şu şekilde işler:
- Sentromerdeki protein yapıları olan kohezın molekülleri parçalanır. Bu moleküller kardeş kromatitleri bir arada tutan yapıştırıcı gibidir.
- Hücrenin zıt kutuplarından gelen mikrotübül iplikçikleri kısalır.
- Bu kısalma, kardeş kromatitleri (artık onlara ayrı kromozomlar diyebiliriz) birbirinden çekerek zıt kutuplara doğru taşır.
Bu ayrılmanın amacı, bir hücrenin bölünerek oluşturacağı iki yeni hücrenin, orijinal hücreyle tamamen aynı genetik bilgiye sahip olmasını sağlamaktır. Böylece her bir yavru hücre, her kromozomdan bir tane alır.
Özet
- Olay: Kardeş kromatitlerin ayrılması.
- Zaman: Hücre döngüsünün Mitoz bölünme aşamasının Anafaz evresi.
- Mekanizma: Kohezin proteinlerinin parçalanması ve mikrotübüllerin kısalması.
- Sonuç: Genetik olarak özdeş iki yavru hücrenin oluşması için gerekli kromozom dağılımı sağlanır.
