📐 Kesir Ölçek ve Çizgi Ölçek Nedir?
Harita ve planlarda kullanılan iki temel ölçek türü vardır:
- 🔢 Kesir Ölçek: 1/50.000, 1/100.000 gibi kesirli ifadelerle gösterilir. Payda, haritadaki 1 birimin gerçekte kaç birime denk geldiğini belirtir.
- 📏 Çizgi Ölçek: Bir doğru üzerinde eşit aralıklara bölünmüş, gerçek uzunluk değerlerinin yazılı olduğu ölçek türüdür.
🔄 Çevirim Adımları
Kesir ölçeği çizgi ölçeğe dönüştürmek için şu adımlar izlenir:
- 🎯 Ölçek Değerini Belirle: Örneğin 1/200.000 kesir ölçeğini ele alalım.
- 📏 Çizgi Ölçek Birimini Seç: Genellikle km veya m cinsinden bir birim seçilir.
- 🧮 Hesaplama Yap:
- Haritada 1 cm = Gerçekte 200.000 cm
- 200.000 cm = 2.000 m = 2 km
- ✏️ Çizimi Hazırla:
- Bir doğru çizip eşit aralıklara bölün
- Her 1 cm'lik bölüm 2 km'yi temsil etsin
- Sol tarafta daha küçük bölümler (0.5 cm = 1 km) eklenebilir
📝 Örnek Uygulama
1/500.000 kesir ölçeğini çizgi ölçeğe çevirelim:
- ✅ 1 cm = 500.000 cm
- ✅ 500.000 cm = 5.000 m = 5 km
- ✅ Çizgi ölçekte her 1 cm'lik bölüm 5 km'yi gösterecek
- ✅ Ölçek çubuğu: 0 km - 5 km - 10 km - 15 km şeklinde işaretlenecek
💡 Pratik İpuçları
- 📌 Santimetreyi kilometreye çevirirken 100.000'e bölün (1 km = 100.000 cm)
- 📌 Çizgi ölçeğin sol tarafında daha hassas ölçüm yapabilmek için küçük bölümler ekleyin
- 📌 Ölçek değerlerini çizgi üzerine net ve okunaklı yazın
- 📌 Gerçek hayatta kullanım kolaylığı için yuvarlak sayılar seçmeye çalışın
🎯 Önemli Hatırlatma
Çizgi ölçekler, harita fotokopi ile büyütülüp küçültüldüğünde bile doğru ölçüm yapmamızı sağlar, çünkü çizgi ölçek de aynı oranda büyür veya küçülür. Bu nedenle kesir ölçeğe göre daha pratiktir.
