📚 Kollenkima (Pek Doku) Nedir?
Kollenkima, bitkilerde bulunan, genç gövdelerde, yaprak sapı ve damarlarında mekanik destek sağlayan bir dokudur. 🪴 Esnek bir yapıya sahip olduğu için bitkinin rüzgar gibi dış etkenlere karşı bükülmeden dayanmasını sağlar.
🔬 Kollenkima Hücrelerinin Özellikleri
- ✅ Hücreleri canlı, ince çeperli ve bol sitoplazmalıdır.
- ✅ Hücre çeperleri kalınlaşmıştır, ancak bu kalınlaşma hücrenin her yerinde eşit değildir.
- ✅ Hücreler arasında boşluk bulunur.
- ✅ Bölünmez dokular grubunda yer alır.
🏗️ Kollenkima Çeşitleri (Kalınlaşma Şekline Göre)
Kollenkima hücre çeperlerindeki kalınlaşmanın olduğu yere göre üçe ayrılır:
- Köşe Kollenkiması (Açısal Kollenkima) 📐
Kalınlaşma, hücrelerin birleşme köşelerinde (açılarında) meydana gelir. En yaygın görülen tiptir.
- Levha Kollenkiması (Lamelli Kollenkima) 🍫
Kalınlaşma, hücre çeperlerinin teğet (tangential) çeperlerinde, yani paralel diziliş gösteren hücre duvarlarında olur.
- Lakün Kollenkiması (Laküner Kollenkima) ⭕
Kalınlaşma, hücreler arasındaki boşlukların (lakün) çevresinde meydana gelir. Bu tip daha az görülür.
📍 Kollenkimanın Görevleri
- 🎯 Esnek destek sağlamak: Genç bitki organlarının bükülmesini engellerken aynı zamanda esneklik kazandırır.
- 🎯 Büyümeye engel olmamak: Hücreleri canlı olduğu ve primer çeper yapısında olduğu için, bulunduğu organın büyümesine izin verir.
🌱 Kollenkima vs Sklerenkima
İki mekanik doku olan kollenkima ve sklerenkima arasındaki temel farklar şunlardır:
- ➡️ Kollenkima hücreleri canlıyken, sklerenkima hücreleri olgunlaştığında ölüdür.
- ➡️ Kollenkima çeperleri selüloz ve pektin birikimiyle kalınlaşırken, sklerenkima çeperleri lignin birikimiyle sertleşir.
- ➡️ Kollenkima esnek bir destek sağlarken, sklerenkima sert ve katı bir destek sağlar.
💡 Özetle: Kollenkima, bitkinin henüz büyümekte olan genç kısımlarında bulunan, canlı hücrelerden oluşan ve esnek bir destek görevi gören bir mekanik dokudur.
