📚 KPSS İdari İşlemler: Soru Çözümleriyle Konuyu Pekiştirin
İdari işlemler, KPSS hukuk alanının önemli bir parçasını oluşturur. Bu bölümde, idari işlemlerle ilgili çıkabilecek potansiyel soruları ve detaylı çözümlerini inceleyeceğiz. Amacımız, sınavda karşılaşabileceğiniz soru tiplerine aşina olmanızı sağlamak ve konuları daha iyi anlamanıza yardımcı olmaktır.
🎯 Örnek Soru 1: Yetki Unsuru
Aşağıdakilerden hangisi idari işlemin yetki unsuruna aykırılık hallerinden biri
değildir?
a) Yetki gaspı
b) Yetki tecavüzü
c) Fonksiyon gaspı
d) Şekil eksikliği
e) Yetki devrinde usulsüzlük
Çözüm:
Doğru cevap: d) Şekil eksikliği
* 🍎
Yetki Gaspı: Bir makamın, hiçbir şekilde yetkili olmadığı bir konuda işlem yapmasıdır.
* 🍎
Yetki Tecavüzü: Bir makamın, kendi yetki alanına giren ancak başka bir makamın yetkisinde olan bir konuda işlem yapmasıdır.
* 🍎
Fonksiyon Gaspı: Bir idari makamın, yasama veya yargı organının görev alanına giren bir konuda işlem yapmasıdır.
* 🍎
Yetki Devrinde Usulsüzlük: Yetki devri şartlarına uyulmaması veya yetkisiz makam tarafından yetki devri yapılmasıdır.
* 🍎
Şekil Eksikliği: İdari işlemin şekil şartlarına uyulmamasıdır (örneğin, yazılı olması gerekirken sözlü yapılması). Bu durum, yetki unsuruna değil, şekil unsuruna aykırılık teşkil eder.
🎯 Örnek Soru 2: İdari İşlemin Unsurları
Aşağıdakilerden hangisi bir idari işlemin unsurlarından biri
değildir?
a) Yetki
b) Şekil
c) Sebep
d) Konu
e) Yönetmelik
Çözüm:
Doğru cevap: e) Yönetmelik
* 🍎
Yetki: İdari işlemi yapan makamın yetkili olmasıdır.
* 🍎
Şekil: İdari işlemin belirli bir şekil şartına uygun olmasıdır (örneğin, yazılı olması).
* 🍎
Sebep: İdari işlemi yapmaya iten hukuki nedendir.
* 🍎
Konu: İdari işlemin doğrudan etkilediği durum veya nesnedir.
* 🍎
Yönetmelik: Genel düzenleyici bir işlemdir, idari işlemin unsuru değildir.
🎯 Örnek Soru 3: İdari İşlemlerde Sebep Unsuru
İdari işlemlerde sebep unsurunun bulunmaması veya hukuka aykırı olması durumunda ortaya çıkan sakatlık aşağıdakilerden hangisidir?
a) Yetki sakatlığı
b) Şekil sakatlığı
c) Sebep sakatlığı
d) Konu sakatlığı
e) Amaç sakatlığı
Çözüm:
Doğru cevap: c) Sebep sakatlığı
* 🍎
Sebep Sakatlığı: İdari işlemin dayandığı hukuki nedenin (sebep) hukuka aykırı olması veya hiç bulunmaması durumudur. Bu durumda idari işlem sebep yönünden sakatlanır. Diğer seçenekler, farklı unsurlardaki sakatlıkları ifade eder.
🎯 Örnek Soru 4: İptal Davası Açma Süresi
İdari işlemlere karşı iptal davası açma süresi, özel kanunlarda aksi belirtilmedikçe, işlemin tebliğinden itibaren kaç gündür?
a) 15 gün
b) 30 gün
c) 60 gün
d) 90 gün
e) 120 gün
Çözüm:
Doğru cevap: c) 60 gün
* 🍎 İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre, idari işlemlere karşı iptal davası açma süresi, özel kanunlarda aksi belirtilmedikçe, işlemin ilgilisine tebliğinden itibaren 60 gündür.
🎯 Örnek Soru 5: İdari İşlemlerde Amaç Unsuru
Bir belediye başkanının, kişisel husumet beslediği bir vatandaşa ait işyeri ruhsatını, kamu yararı gerekçesiyle iptal etmesi, idari işlemin hangi unsuruna aykırılık teşkil eder?
a) Yetki
b) Şekil
c) Sebep
d) Konu
e) Amaç
Çözüm:
Doğru cevap: e) Amaç
* 🍎
Amaç Unsuru: İdari işlemin kamu yararını sağlamaya yönelik olmasıdır. Eğer bir idari işlem, kamu yararı dışında kişisel veya siyasi amaçlarla yapılıyorsa, amaç unsuruna aykırılık teşkil eder. Bu durumda, belediye başkanının kişisel husumet nedeniyle işyeri ruhsatını iptal etmesi, kamu yararı amacına aykırıdır.
🎯 Örnek Soru 6: İdari Sözleşmeler
Aşağıdakilerden hangisi idari sözleşme
değildir?
a) İmtiyaz sözleşmesi
b) İstikraz sözleşmesi
c) Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi
d) İstimlak sözleşmesi
e) Yapım sözleşmesi
Çözüm:
Doğru cevap: b) İstikraz sözleşmesi
* 🍎
İmtiyaz Sözleşmesi: Devletin bir kamu hizmetini özel kişilere devrettiği sözleşmedir.
* 🍎
İstikraz Sözleşmesi: Devletin borçlanma amacıyla yaptığı sözleşmedir (özel hukuk sözleşmesidir).
* 🍎
Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmesi: Bir kamu hizmetinin yürütülmesi için yapılan imtiyaz sözleşmesidir.
* 🍎
İstimlak Sözleşmesi: Devletin özel mülkiyetteki bir taşınmazı kamulaştırma amacıyla yaptığı sözleşmedir.
* 🍎
Yapım Sözleşmesi: Devletin bir inşaat işini özel kişilere yaptırdığı sözleşmedir.
🎯 Örnek Soru 7: İdari İşlemin Geri Alınması (Geriye Yürürlük)
Hukuka aykırı bir idari işlemin geri alınması durumunda, işlemin hangi tarihten itibaren ortadan kalkması esastır?
a) İdarenin geri alma kararının verildiği tarih
b) İdari işlemin tesis edildiği tarih
c) Geri alma kararının ilgilisine tebliğ edildiği tarih
d) Geri alma kararının Resmi Gazete'de yayımlandığı tarih
e) İdari işlemin dava açma süresinin dolduğu tarih
Çözüm:
Doğru cevap: b) İdari işlemin tesis edildiği tarih
* 🍎 Hukuka aykırı bir idari işlemin geri alınması, işlemin yapıldığı tarihten itibaren (geçmişe etkili olarak) tüm sonuçlarıyla ortadan kalkması anlamına gelir. Bu nedenle, işlemin tesis edildiği tarih esas alınır.
🎯 Örnek Soru 8: İdari İşlemin İcrai Nitelikte Olması
Aşağıdakilerden hangisi bir idari işlemin icrai nitelikte olduğunu gösteren temel özelliktir?
a) İlgililerin hak ve yükümlülüklerinde değişiklik yaratması
b) Sadece idare içinde bağlayıcı olması
c) Genel ve soyut nitelikte olması
d) Kanunlarla düzenlenmiş olması
e) Sadece tavsiye niteliğinde olması
Çözüm:
Doğru cevap: a) İlgililerin hak ve yükümlülüklerinde değişiklik yaratması
* 🍎 Bir idari işlemin icrai nitelikte olması, o işlemin ilgililerin hukuki durumlarında (hak ve yükümlülüklerinde) doğrudan bir değişiklik yaratması anlamına gelir. Bu değişiklik, bir hakkın verilmesi, bir yükümlülüğün yüklenmesi veya mevcut bir durumun değiştirilmesi şeklinde olabilir.
Umarım bu soru çözümleri, KPSS idari işlemler konularını daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur. Başarılar!
