KPSS Yazım Kuralları Konu Anlatımı | Ders Notu
📝 KPSS Türkçe: Yazım Kuralları Konu Anlatımı
KPSS Türkçe bölümünde sıkça soru gelen ve puan getiren konulardan biri Yazım Kuralları'dır. Bu ders notunda, sınavda çıkma ihtimali yüksek olan kuralları maddeler halinde, örneklerle öğreneceğiz. Dikkatle inceleyin ve not alın!
🎯 Yazım Kurallarının Önemi
Yazım kuralları (imla kuralları), dilin doğru ve standart bir şekilde yazılmasını sağlar. KPSS'de bu konudan genellikle 2-3 soru gelmektedir. Kuralları bilmek, hem Türkçe netlerinizi artırır hem de yazılı anlatımınızı güçlendirir.
📌 1. "de/da" Bağlacı ile "-de/-da" Ekinin Yazımı
Bu, en çok karıştırılan kurallardandır. Ayırt etmenin püf noktası:
- 🎯 "de/da" Bağlacı: Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz. Ayrı yazılır. "dahi, bile" anlamına gelir.
- Örnek: "Kitap da aldım." → "Kitap aldım." (Anlam bozulmuyor, ayrı yazılacak.)
- 🎯 "-de/-da" Hâl Eki: Cümleden çıkarılamaz. Kelimeye bitişik yazılır. Bulunma anlamı katar.
- Örnek: "Evde kaldım." → "Ev kaldım." (Anlam bozuluyor, bitişik yazılacak.)
❗ Unutmayın: Bağlaç olan "de/da" hiçbir zaman "te/ta" şeklinde yazılmaz.
📌 2. "ki" Bağlacı ile "-ki" Ekinin Yazımı
- 🎯 "ki" Bağlacı: Genellikle iki cümleyi bağlar. Ayrı yazılır. Cümleden çıkarılınca anlam bozulur ama cümle yapısı genelde kalır.
- Örnek: "O kadar yoruldum ki uyuyakaldım." / "Duydum ki unutmuşsun."
- 🎯 "-ki" İlgi ve İşaret Zamiri Eki: Kelimeye bitişik yazılır. "Sokaktaki ev", "benim kalemim" gibi aitlik veya işaret bildirir.
- Örnek: "Senki daha akıllısın!" (ilgi zamiri), "Şuradaki ev" (işaret sıfatı)
- 🎯 Püf Nokta: "Sanki, halbuki, oysaki, mademki" kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır.
📌 3. "mi" Soru Edatının Yazımı
Soru edatı "mi" her zaman ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne göre (mı/mi/mu/mü) şeklini alır. Ünlü uyumuna uyar. Kendisinden sonra gelen ekler kendisine bitişik yazılır.
- Örnek: "Geldin mi?", "Güzel miydi?", "Okudu mu?"
📌 4. Sayıların Yazımı
- Sayılar metin içinde yazıyla yazılır.
- Örnek: "İki hafta sonra, yüz elli lira."
- Saati, para tutarını, istatistik veriyi gösteren sayılar ve çok sıfırlı sayılar rakamla yazılabilir.
- Örnek: "Saat 17.30'da, 150 TL, 5 milyon nüfus."
- Sıra sayıları yazıyla veya rakamla yazılabilir. Rakamla yazılırsa sonuna nokta konur veya "-ncı" eki eklenir.
- Örnek: "5. (beşinci) madde" veya "5'inci madde"
📌 5. Büyük Harflerin Kullanımı
- Cümle büyük harfle başlar.
- Özel isimler (kişi, yer, kurum adları) büyük harfle başlar.
- Örnek: "Ahmet, Türkiye, Türk Dil Kurumu"
- ❗ Unvanlar özel isimle kullanılırsa büyük, tek başına kullanılırsa küçük harfle başlar: "Doktor Ali" / "Bugün bir doktora gittim."
- Kitap, dergi, kanun adlarının her kelimesi büyük harfle başlar (bağlaç, ek-fiil hariç).
- Örnek: "Suç ve Ceza, Türkiye Büyük Millet Meclisi"
📌 6. Kısaltmaların Yazımı
- Kuruluş adları: Her kelimenin ilk harfi büyük yazılır ve genellikle nokta konmaz: TBMM, TDK, ABD (Ancak "B." (bay), "Prof." gibi unvanlarda nokta vardır).
- Ölçü birimleri: Uluslararası kısaltmalar küçük harfle yazılır: kg, cm, ml (Nokta konmaz).
- Elementler: Semboller büyük harfle başlar: Fe, Au, O.
📌 7. Birleşik Kelimelerin Yazımı
Bu konu geniştir, ancak şu kuralları bilmek önemlidir:
- Bitişik yazılanlar: Ses düşmesi veya türeme olan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
- Örnek: kaynana (< kayın ana), hissetmek (< his etmek), affetmek (< af etmek)
- Ayrı yazılanlar: "Etmek, edilmek, eylemek, olmak, kılmak" ile yapılan birleşik fiiller, ilk kelimesi emir kipinde değilse ayrı yazılır.
- Örnek: "arz etmek, terk etmek, fark etmek" (Ayrı yazılır).
- ❗ Ancak "yapıverdi, öpüversin" gibi fiiller bitişik yazılır.
🎯 KPSS'de Çıkabilecek İnce Ayrıntılar
- 🚨 "her şey" → Her zaman ayrı yazılır.
- 🚨 "birçok, birkaç, hiçbir, herhangi" → Bitişik yazılır.
- 🚨 "bugün, bu gün" → Zaman bildiriyorsa (bugün) bitişik, "bu gün" (işaret sıfatı) ayrı yazılır. ("Bugün geldi." / "Bu gün çok güzel.")
- 🚨 Tarihlerin yazımı: "19 Mayıs 1919" (ay adı büyük harfle).
✅ Çalışma Stratejisi
Bu kuralları öğrenmenin en iyi yolu, bol bol test sorusu çözmek ve yanlış yaptığınız soruların kuralını not etmektir. Kuralları ezberlemekten ziyade, örnek cümleler üzerinden pratik yapın. Başarılar dileriz! ✨
