Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk'ün 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara'da toplanan Cumhuriyet Halk Partisi'nin İkinci Büyük Kongresi'nde okuduğu, Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in kuruluş sürecini belgelerle anlatan tarihi bir eserdir. Toplam 36 saat 31 dakika süren bu tarihi konuşma, Türkiye'nin milli mücadele dönemini birinci ağızdan aktaran en önemli kaynaktır.
Atatürk, Nutuk'u "1919 senesi Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım" cümlesiyle başlatır ve 1927 yılına kadar olan olayları kronolojik olarak anlatır. Eser üç ana bölümden oluşur:
Atatürk'ün Samsun'a çıkışı, Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri ile milli iradenin teşkilatlanma süreci anlatılır. "Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" prensibi vurgulanır.
23 Nisan 1920'de Meclis'in açılışı, iç isyanlar, düzenli orduya geçiş ve İnönü Muharebeleri detaylandırılır. Meclis'in ülkenin tek yasal temsilcisi olduğu belirtilir.
26 Ağustos 1922'de başlayan Büyük Taarruz, 30 Ağustos Başkomutanlık Meydan Muharebesi ve 9 Eylül'de İzmir'in kurtuluşu coşkulu bir dille aktarılır.
24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'nın önemi vurgulanır. 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanı ve devrimlerin başlangıcı anlatılır.
Nutuk, sadece geçmişi anlatan bir hatırat değil, aynı zamanda geleceğe yol gösteren bir rehberdir. Atatürk, eserini gençliğe emanet eder ve ülkenin karşılaşabileceği zorluklarda bu esere başvurmalarını öğütler. Nutuk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesini, temel ilkelerini ve milli kimliğini anlamak için temel kaynak niteliğindedir.
📌 Özetle: Nutuk, bir milletin küllerinden doğuşunun, emperyalizme karşı verilen onurlu mücadelenin ve modern Türkiye'nin kuruluş belgesinin adıdır. Her Türk gencinin okuması ve anlaması gereken bir başucu eseridir.
