Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk'ün 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara'da toplanan Cumhuriyet Halk Partisi'nin İkinci Kurultayı'nda okuduğu tarihi konuşmanın metnidir. Bu eser, Türk Kurtuluş Savaşı'nın ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecinin en önemli birinci elden kaynağıdır.
Nutuk, üç ana bölümden oluşur ve 1919'dan 1927'ye kadar olan dönemi kapsar:
Bu bölümde Atatürk'ün Samsun'a çıkışı, Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri anlatılır. Milli Mücadelenin temel felsefesi ve hedefleri açıklanır.
TBMM'nin açılışı, düzenli ordunun kuruluşu, Doğu ve Batı cephelerindeki savaşlar, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz bu bölümde detaylandırılır.
Cumhuriyet'in ilanı, halifeliğin kaldırılması, çok partili hayata geçiş denemeleri ve devrimler bu bölümde ele alınır.
Nutuk, sadece bir hatırat değil, aynı zamanda bir siyasi manifesto ve gelecek nesillere rehber niteliğindedir. Atatürk, bu eserde sadece yaşananları anlatmakla kalmaz, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin felsefesini ve temel ilkelerini de ortaya koyar.
"Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklalini, Türk Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir." - Bu sözlerle Atatürk, gelecek nesillere tarihi bir sorumluluk yüklemektedir.
Nutuk, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin ve modern Türkiye'nin kuruluş felsefesinin anlaşılması için temel kaynak niteliğindedir ve her Türk gencinin okuması gereken bir başucu eseridir.
