🇫🇷⚖️ Paris Barış Konferansı ve 🇬🇷🔥 İzmir'in İşgali: Milli Mücadele'nin Kırılma Noktası
I. Dünya Savaşı'nın galip devletleri, dünyanın geleceğini şekillendirmek ve yenilen devletlerle yapılacak barış antlaşmalarının şartlarını belirlemek için 18 Ocak 1919'da Paris Barış Konferansı'nı topladı. Ancak bu konferans, sömürgeci güçlerin "dünyayı paylaşma masası"na dönüştü. Konferansın en önemli ve Türk milleti için en acı sonuçlarından biri ise, alınan kararlar doğrultusunda 15 Mayıs 1919'da yaşanan İzmir'in İşgali oldu. Bu iki olay, Türk Kurtuluş Savaşı'nın fiili başlangıcını hazırlayan temel dinamiklerdir.
📜 Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919)
Konferans, İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, ABD, İtalya, Japonya) arasında gerçekleşti. Osmanlı Devleti'nin kaderi, "yenilen düşman" statüsüyle, galip devletlerin çıkar çatışmalarına göre belirlenmeye çalışıldı.
🎯 Konferansın Temel Amaçları ve Kararları:
- 🕊️ Wilson İlkeleri İhlali: ABD Başkanı Wilson'un "self-determinasyon" (halkların kendi kaderini tayin hakkı) ilkesi, sadece Avrupa'daki milletler için geçerli sayıldı. Osmanlı toprakları gizli antlaşmalar doğrultusunda paylaşıldı.
- 🗺️ Osmanlı'nın Paylaşım Planı:
- İngiltere: Irak, Filistin, Ürdün.
- Fransa: Suriye, Lübnan, Güneydoğu Anadolu.
- İtalya: Antalya, Konya, İzmir çevresi (Anadolu'da nüfuz bölgesi).
- Yunanistan: İzmir ve Batı Anadolu (İngiltere'nin desteğiyle).
- ⚖️ "Şark Meselesi"nin Son Adımı: Konferans, tarihsel "Şark Meselesi"ni (Türkleri Anadolu'dan atma fikri) hayata geçirmek için bir fırsat olarak görüldü.
- 🤝 İzmir Kararı: İtalya'nın Anadolu'daki yayılmacı politikasından çekinen İngiltere, denge unsuru olarak Yunanistan'ı öne sürdü. İzmir ve çevresinin Yunanistan'a verilmesi kararlaştırıldı.
🔥 İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919)
Paris'te alınan karar, acımasız bir şekilde hayata geçirildi. İtilaf Donanması'nın koruması altındaki Yunan birlikleri, 15 Mayıs 1919 sabahı İzmir'e çıktı.
🚨 İşgalin Özellikleri ve Sonuçları:
- 💔 Kışkırtma ve Katliam: İşgal, sadece askeri bir harekat değil, aynı zamanda Rum çetelerinin de katılımıyla Türk halkına yönelik bir şiddet ve katliam hareketine dönüştü. İlk gün Hasan Tahsin (Osman Nevres), işgalci ilk Yunan askerine ilk kurşunu sıkarak Türk direniş sembolü oldu.
- 🇹🇷 Milli Bilincin Alevlenmesi: İşgal, Anadolu'da zaten var olan direniş duygusunu körükledi. Türk halkı için artık vatanın bölünmez bütünlüğü tehlikedeydi.
- 📢 Kongreler Sürecini Hızlandırdı: İzmir'in işgali, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışından (19 Mayıs 1919) sadece dört gün sonraydı. Bu olay, onun önderliğinde başlatılacak kongreler (Erzurum, Sivas) ve teşkilatlanma için çok kritik bir halk desteği ve meşru zemin yarattı.
- ⚔️ Kuvayımilliye'nin Doğuşu: Düzenli ordu kurulana kadar, işgale karşı ilk silahlı direniş olan Kuvayımilliye birliklerinin oluşmasında en önemli tetikleyici oldu.
💡 Tarihsel Önem ve Değerlendirme
Paris Barış Konferansı ve İzmir'in İşgali, birbirini takip eden iki aşamalı bir süreçtir:
- Teori (Paris): Emperyalist güçlerin Osmanlı'yı parçalama planı resmiyet kazandı.
- Pratik (İzmir): Bu planın Anadolu topraklarında uygulanmaya konması, Türk milletine yönelik bir varoluş tehdidi olarak algılandı.
Bu iki olay, Milli Mücadele fikrinin kitlesel bir harekete dönüşmesini sağladı. "Manda ve himaye" fikirlerini geçersiz kılarak, tam bağımsızlık hedefini zorunlu hale getirdi. İzmir'de düşen ilk kurşun ve yaşanan acılar, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yolundaki en önemli ve en acı derslerden biri olarak tarihe geçti.
Sonuç olarak, bu süreç bize uluslararası politikada gücün ve çıkarın nasıl belirleyici olduğunu, ancak buna karşı milli irade ve örgütlü direnişin zaferle sonuçlanabileceğini göstermiştir. 🕊️➡️⚔️➡️🇹🇷
