🧬 Plasenta Nedir?
Plasenta, hamilelik sırasında anne rahminde gelişen ve hem anne hem de bebek için hayati önem taşıyan bir organdır. Halk arasında "bebeğin eşi" olarak da bilinir. Plasenta, bebeğin göbek kordonu aracılığıyla anne rahmine bağlanmasını sağlar ve hamilelik boyunca bebeğin yaşam destek sistemini oluşturur.
🎯 Plasentanın Görevleri Nelerdir?
Plasenta, anne ve bebek arasında bir köprü görevi görerek birçok hayati işlevi yerine getirir. Bu görevler şunlardır:
- 🔄 Gaz Alışverişi: Anneden oksijen alır ve bebeğin kanına aktarır. Bebekten gelen karbondioksiti ise anne kanına geri vererek atılmasını sağlar.
- 🍎 Beslenme: Annenin kanındaki besin maddelerini (glikoz, amino asitler, yağ asitleri, vitaminler) alarak bebeğe iletir.
- 🗑️ Atık Maddelerin Atılması: Bebeğin metabolizması sonucu oluşan üre ve kreatinin gibi atık maddeleri temizler ve anne kan dolaşımına geçirerek vücuttan atılmalarını sağlar.
- 🛡️ Hormon Üretimi: Hamileliğin devamı için gerekli olan östrojen, progesteron, hCG (İnsan Koryonik Gonadotropini) ve HPL (İnsan Plasental Laktojeni) gibi hormonları üretir.
- 🚫 Bariyer Görevi: Annenin kanı ile bebeğin kanını birbirinden ayırarak bir filtre görevi görür. Bazı zararlı maddelerin ve mikroorganizmaların bebeğe geçişini engeller. Ancak, bu bariyer her şeye karşı %100 koruma sağlamaz; alkol, nikotin ve bazı ilaçlar plasentadan geçebilir.
- 💉 Bağışıklık Aktarımı: Anneden bebeğe geçen bazı antikorlar sayesinde, bebek doğumdan sonraki ilk aylarda pasif bir bağışıklık kazanır.
📌 Plasentanın Yapısı ve Doğum Sonrası
Plasenta, genellikle yuvarlak ve yassı bir yapıya sahiptir. Hamileliğin sonunda yaklaşık 500-600 gram ağırlığa ve 15-20 cm çapa ulaşır. Doğum sürecinin son aşamasında, bebeğin doğumundan sonra rahimden ayrılarak dışarı atılır. Bu sürece "plasentanın doğumu" veya "halas doğum" denir.
💡 İlginç Bilgi: Plasenta, insan vücudundaki tek "geçici organdır". Görevini tamamladıktan sonra vücuttan atılır. Ayrıca, bazı kültürlerde plasenta için özel ritüeller yapılır.
