📚 Rivayet Birleşik Zamanı (-miş) Nedir?
Rivayet birleşik zamanı, bir eylemin başkasından duyulma veya tahmin yoluyla öğrenilme anlamını taşıyan bir zaman kipidir. Fiillere "-miş" ekinin getirilmesiyle oluşturulur ve genellikle geçmiş zamanla ilgili kesin olmayan bilgileri ifade etmek için kullanılır.
🎨 Rivayet Birleşik Zamanının Yapısı
Rivayet birleşik zamanı, iki temel unsurdan oluşur:
- 🔍 Fiil Kökü veya Gövdesi: Eylemin temel anlamını taşıyan kısımdır.
- 🧩 Rivayet Eki (-miş): Eylemin rivayet yoluyla öğrenildiğini veya tahmin edildiğini belirtir.
Örnek:
Gel- + -miş = Gelmiş
🎈 Rivayet Birleşik Zamanının Çekimleri
Rivayet birleşik zamanı, şahıs ekleriyle çekimlenerek farklı anlamlar kazanır. İşte en yaygın çekim örnekleri:
Geçmiş Zamanın Rivayeti
- 👤 Ben gelmişim. (Duyduğuma göre ben gelmişim.)
- 👥 Sen gelmişsin. (Duyduğuma göre sen gelmişsin.)
- 🔊 O gelmiş. (Duyduğuma göre o gelmiş.)
- 🧑🤝🧑 Biz gelmişiz. (Duyduğumuza göre biz gelmişiz.)
- 👨👩👧👦 Siz gelmişsiniz. (Duyduğuma göre siz gelmişsiniz.)
- 👨👩👧👦 Onlar gelmişler. (Duyduğuma göre onlar gelmişler.)
Şimdiki Zamanın Rivayeti
- 👤 Ben geliyormuşum. (Bana öyle söylediler, ben geliyormuşum.)
- 👥 Sen geliyormuşsun. (Sana öyle söylediler, sen geliyormuşsun.)
- 🔊 O geliyormuş. (Ona öyle söylediler, o geliyormuş.)
- 🧑🤝🧑 Biz geliyormuşuz. (Bize öyle söylediler, biz geliyormuşuz.)
- 👨👩👧👦 Siz geliyormuşsunuz. (Size öyle söylediler, siz geliyormuşsunuz.)
- 👨👩👧👦 Onlar geliyormuşlar. (Onlara öyle söylediler, onlar geliyormuşlar.)
Gelecek Zamanın Rivayeti
- 👤 Ben gelecekmişim. (Duyduğuma göre ben gelecekmişim.)
- 👥 Sen gelecekmişsin. (Duyduğuma göre sen gelecekmişsin.)
- 🔊 O gelecekmiş. (Duyduğuma göre o gelecekmiş.)
- 🧑🤝🧑 Biz gelecekmişiz. (Duyduğumuza göre biz gelecekmişiz.)
- 👨👩👧👦 Siz gelecekmişsiniz. (Duyduğuma göre siz gelecekmişsiniz.)
- 👨👩👧👦 Onlar gelecekmişler. (Duyduğuma göre onlar gelecekmişler.)
💡 Rivayet Birleşik Zamanının Kullanım Alanları
- 🗣️ Başkalarından Duyulan Olaylar: "Ahmet dün hastalanmış." (Ahmet'in hastalandığını başkasından duydum.)
- 🤔 Tahmin veya Olasılık Bildirme: "Sınav zor geçmiş olmalı." (Sınavın zor geçtiğini tahmin ediyorum.)
- 📰 Söylenti veya Dedikodu Aktarma: "Onlar evlenmişler." (Onların evlendiği söyleniyor.)
- 🎭 Hikaye Anlatımı: "Bir varmış, bir yokmuş." (Masalların başlangıcında kullanılır.)
📌 Önemli Notlar
- ⚠️ Rivayet birleşik zamanı, kesinlik ifade etmez. Bilginin kaynağı belirsiz veya doğruluğu şüphelidir.
- 📝 Konuşma dilinde "-miş" eki düşebilir. Örneğin: "Gelmiş" yerine "Geliyo(r)muş" denilebilir.
