Sentez tepkimeleri, iki veya daha fazla basit maddenin (elementin) birleşerek daha karmaşık yapılı yeni bir bileşik oluşturduğu kimyasal tepkimelerdir. Genel formülü şu şekildedir:
A + B → AB
Bu tür tepkimelerde enerji açığa çıkabilir (ekzotermik) veya enerji alınabilir (endotermik). Sentez tepkimelerine günlük hayattan ve doğadan birçok örnek verilebilir:
\( 2H_{2(g)} + O_{2(g)} \rightarrow 2H_2O_{(s)} \)
\( C_{(k)} + O_{2(g)} \rightarrow CO_{2(g)} \)
\( N_{2(g)} + 3H_{2(g)} \rightarrow 2NH_{3(g)} \)
\( 4Fe_{(k)} + 3O_{2(g)} \rightarrow 2Fe_2O_{3(k)} \)
Analiz tepkimeleri, sentez tepkimelerinin tam tersidir. Bir bileşik, kendisini oluşturan daha basit maddelere (elementlere veya daha basit bileşiklere) ayrışır. Genel formülü şu şekildedir:
AB → A + B
Bu tepkimeler genellikle enerji gerektirir (endotermik). Enerji kaynağı olarak ısı, elektrik akımı veya ışık kullanılabilir. Analiz tepkimelerine örnekler:
\( 2H_2O_{(s)} \rightarrow 2H_{2(g)} + O_{2(g)} \)
\( 2HgO_{(k)} \xrightarrow{\Delta} 2Hg_{(s)} + O_{2(g)} \)
\( CaCO_{3(k)} \xrightarrow{\Delta} CaO_{(k)} + CO_{2(g)} \)
\( 2KClO_{3(k)} \xrightarrow{\Delta} 2KCl_{(k)} + 3O_{2(g)} \)
Bu iki tepkime türü birbirinin tersidir ve kimyada maddenin dönüşümünü anlamak için temel teşkil eder.
