Tarih, geçmişte yaşanmış olayları bilimsel yöntemlerle inceleyen bir bilim dalıdır. Bu incelemeyi sistematik ve güvenilir bir şekilde yapabilmek için "5T Kuralı" adı verilen bir yöntem kullanılır. Bu kural, bir tarihçinin bir olayı araştırırken izlemesi gereken temel aşamaları ifade eder.
Bu, tarihî araştırmanın ilk ve en temel adımıdır. İncelenecek konuyla ilgili tüm kaynaklar titizlikle taranır ve toplanır.
💡 Önemli Nokta: Birinci el kaynaklar her zaman daha güvenilir kabul edilir.
Toplanan tüm bu kaynaklar, araştırmayı kolaylaştırmak için belirli bir düzene konur. Belgeler;
gibi kriterlere göre sınıflandırılır. Bu, karmaşayı önler ve analiz aşamasını hızlandırır.
Bu aşamada, tasnif edilmiş kaynaklar eleştirel bir gözle incelenir. Kaynağın:
🎯 Bu aşamanın amacı, bilgilerin güvenilirliğini test etmek ve olayı her yönüyle anlamaktır.
Tahlil edilmiş ve güvenilirliği onaylanmış bilgiler bir araya getirilerek anlamlı bir bütün oluşturulur. Farklı kaynaklardan gelen bilgiler karşılaştırılır, birbiriyle çelişen noktalar değerlendirilir ve neden-sonuç ilişkileri kurularak olayın bir yorumu yapılır. Bu, tarihçinin yaratıcılığını ve bilgi birikimini en çok konuşturduğu aşamadır.
Araştırmanın son aşamasıdır. Elde edilen tüm bulgu ve yorumlar, anlaşılır, akıcı ve objektif bir dille yazıya dökülür. Terkip aşaması, araştırmanın nihai ürünü olan makale, kitap veya tezin yazılmasıdır. Amacı, ulaşılan sonuçları okuyucuya etkili bir şekilde aktarmaktır.
💎 Özetle: 5T Kuralı, tarihçinin "Ne oldu?" sorusundan "Nasıl ve neden oldu?" sorusuna geçişini sağlayan, olayları sadece anlatmakla kalmayıp açıklamaya çalıştığı bilimsel bir süreçtir. Bu yöntem, tarihi hikâye anlatmaktan çıkarıp bir bilim haline getirir.
