🧬 Transkripsiyon (Yazılma) Nedir?
Transkripsiyon, DNA'daki genetik bilginin RNA molekülüne kopyalanması sürecidir. Bu işlem, hücredeki protein sentezinin ilk ve en önemli adımını oluşturur.
📌 Temel Prensip
DNA'nın çift zincirli yapısından bir zincirin şablon olarak kullanılmasıyla, tamamlayıcı bir RNA zinciri sentezlenir. Bu süreç gen ifadesinin düzenlenmesinde kritik bir rol oynar.
🔬 Sürecin Aşamaları
🎯 1. Başlama (Inisiasyon)
- RNA polimeraz enzimi, DNA üzerindeki promotör bölgeye bağlanır
- DNA zinciri açılır ve transkripsiyon başlangıç noktası belirlenir
- 📌 Promotör bölge: Transkripsiyonun başlayacağı özel DNA dizisi
➡️ 2. Uzama (Elongasyon)
- RNA polimeraz, DNA şablon zinciri boyunca ilerler
- DNA'daki nükleotitlere tamamlayıcı RNA nükleotitleri eklenir
- 💡 Önemli: RNA'da timin (T) yerine urasil (U) bulunur
✅ 3. Sonlanma (Terminasyon)
- RNA polimeraz, terminatör bölgeye ulaştığında durur
- Yeni sentezlenen RNA zinciri serbest bırakılır
- DNA tekrar çift sarmal yapısına döner
🧪 Transkripsiyon Ürünleri
- 📝 mRNA (mesajcı RNA): Protein kodlayan bilgiyi taşır
- 🔧 tRNA (taşıyıcı RNA): Amino asitleri ribozoma taşır
- 🏭 rRNA (ribozomal RNA): Ribozomun yapısal bileşenidir
🎓 Özet
🧬 Transkripsiyon = DNA → RNA
🏃♂️ Translasyon = RNA → Protein
Transkripsiyon, genetik bilginin proteine dönüşüm yolculuğundaki ilk ve hayati basamaktır. Bu süreç sayesinde DNA'daki bilgi fonksiyonel proteinlere dönüştürülerek hücresel işlevler yerine getirilir.
