📏 Türetilmiş Büyüklükler ve Birimleri
Fizikte, temel büyüklüklerden (uzunluk, kütle, zaman, elektrik akımı, termodinamik sıcaklık, madde miktarı ve ışık şiddeti) matematiksel işlemler yoluyla elde edilen büyüklüklere türetilmiş büyüklükler denir. 🎯
🔍 Türetilmiş Büyüklük Nedir?
Temel büyüklüklerin çarpımı, bölümü veya bunların kombinasyonlarıyla ifade edilebilen büyüklüklerdir. Örneğin, hız bir türetilmiş büyüklüktür çünkü uzunluğun zamana bölünmesiyle elde edilir.
📊 Önemli Türetilmiş Büyüklükler ve Birimleri
- 📐 Alan: Uzunluğun karesidir. Birimi metrekare (m²).
- 🧪 Hacim: Uzunluğun küpüdür. Birimi metreküp (m³).
- ⚡ Hız: Alınan yolun zamana bölümüdür. Birimi metre/saniye (m/s). Formülü: \( v = \frac{\Delta x}{\Delta t} \)
- 🚀 İvme: Hızın zamandaki değişim oranıdır. Birimi metre/saniye² (m/s²).
- 💪 Kuvvet: Kütle ve ivmenin çarpımıdır. Birimi Newton (N). \( 1 N = 1 kg \cdot m/s^2 \)
- ⚖️ Basınç: Birim yüzeye etki eden dik kuvvettir. Birimi Pascal (Pa). \( 1 Pa = 1 N/m^2 \)
- 🔋 Enerji/İş: Kuvvet ve yolun çarpımıdır. Birimi Joule (J). \( 1 J = 1 N \cdot m \)
- 💡 Güç: Birim zamanda yapılan iştir. Birimi Watt (W). \( 1 W = 1 J/s \)
- ⚡ Elektrik Yükü: Akım ve zamanın çarpımıdır. Birimi Coulomb (C). \( 1 C = 1 A \cdot s \)
- 🔌 Elektriksel Potansiyel Fark (Gerilim): Birim yük başına düşen enerjidir. Birimi Volt (V). \( 1 V = 1 J/C \)
💎 Özet
- ✅ Türetilmiş büyüklükler, temel büyüklüklerden türetilir.
- ✅ Kendi özel birimleri vardır ve bu birimler temel birimler cinsinden ifade edilebilir.
- ✅ Fizikteki hesaplamaların büyük bir kısmı türetilmiş büyüklüklerle yapılır.
