Soru:
Yarı korunumlu eşlenme sonucu oluşan bir DNA molekülünün bir ipliğinde baz dizilimi 5'-ATCGTA-3' şeklindedir. Bu ipliğin tamamlayıcı (komplemanter) eşi ve bu eşi kullanılarak sentezlenen yeni iplikteki baz dizilimi nedir? (Not: 5' ve 3' uçlarını belirtiniz.)
Çözüm:
💡 DNA eşlenmesinde baz eşleşmesi kuralları (A=T, G≡C) geçerlidir ve iplikler birbirine zıt yönde (antiparalel) uzanır.
- ➡️ Adım 1: Tamamlayıcı Eşi Bulma
Verilen iplik: 5'-A T C G T A-3'
Tamamlayıcı eş: 3'-T A G C A T-5' olacaktır. Çünkü A'nın karşısına T, T'nin karşısına A, C'nin karşısına G, G'nin karşısına C gelir.
- ➡️ Adım 2: Yeni Sentezlenen İpliği Belirleme
Yarı korunumlu eşlenmede, "tamamlayıcı eş" olarak bulduğumuz iplik, aslında kalıp (eski) ipliktir. Bu kalıp iplik (3'-T A G C A T-5') kullanılarak sentezlenen yeni iplik, ona tamamlayıcı ve zıt yönde olacaktır.
Kalıp: 3'-T A G C A T-5'
Yeni İplik: 5'-A T C G T A-3' olur.
✅ Sonuç: Tamamlayıcı eş (kalıp iplik) 3'-TAGCAT-5', bu kalıptan sentezlenen yeni iplik ise 5'-ATCGTA-3' baz dizilimine sahiptir.
