Soru:
Bir öğrenci, helikaz enziminin çalışmasını engelleyen bir inhibitör molekülü hücre kültürüne ekliyor. Bu durum aşağıdaki hücresel süreçlerden hangisini/hangilerini doğrudan engeller?
- I. DNA replikasyonu
- II. Transkripsiyon (RNA sentezi)
- III. Protein sentezi (Translasyon)
Çözüm:
🧬 Helikaz enziminin temel görevini ve hangi süreçlerde kullanıldığını analiz edelim.
- ➡️ Helikaz, DNA'nın çift sarmal yapısını açarak replikasyon ve transkripsiyon süreçlerine zemin hazırlar.
- ➡️ I. DNA replikasyonu: Yeni DNA sentezi için DNA'nın helikaz ile açılması şarttır. Inhibitör bu süreci doğrudan engeller.
- ➡️ II. Transkripsiyon: DNA'dan RNA sentezlenebilmesi için de genin ilgili bölgesinin helikaz benzeri bir enzimle (ancak burada özgül olarak helikaz değil, transkripsiyon faktörleri ve RNA polimeraz kompleksi) açılması gerekir. Doğrudan bir engelleme söz konusu olabilir.
- ➡️ III. Protein sentezi: Translasyon, DNA'nın açılmasını gerektirmez. Bu süreç ribozomda, mRNA, tRNA ve aminoasitler arasında gerçekleşir. Helikaz inhibitöründen doğrudan etkilenmez.
✅ Sonuç: Inhibitör, I ve II numaralı süreçleri doğrudan engeller.
