Soru:
DNA replikasyon çatalında, helikaz enziminin hemen arkasında oluşan ve tek iplikli yapıda olan DNA bölgeleri, hemen bir protein kompleksi tarafından kaplanır. Bu proteinlerin adı nedir ve görevi, helikazın işlevi bağlamında neden önemlidir?
Çözüm:
🛡️ Bu soru, helikazın yarattığı geçici yapının nasıl korunduğunu ve bunun replikasyon için önemini anlamaya yöneliktir.
- ➡️ Helikaz, DNA'yı açtığında, normalde çift iplikli yapıda bulunan bazlar tek iplikli hale gelir ve dış etkenlere karşı savunmasız kalır.
- ➡️ Açığa çıkan bu tek iplikli DNA bölgelerini kaplayan proteinlere SSB proteinleri (Single-Strand Binding Proteins / Tek İplikli DNA'ya Bağlanan Proteinler) denir.
- ➡️ SSB proteinlerinin iki ana görevi vardır:
- 1. Tek iplikli DNA'nın tekrar birleşerek (renatürasyon) çift sarmal oluşturmasını engellemek.
- 2. Tek iplikli DNA'yı, çevresel faktörlerden kaynaklanan ve baz yapısını bozabilecek dış etkenlerden (nükleaz enzimleri gibi) korumak.
- ➡️ Eğer SSB proteinleri olmasaydı, helikazın açtığı DNA hemen tekrar kapanır ve replikasyon için uygun şablon oluşmazdı.
✅ Sonuç: Bu proteinler SSB proteinleridir. Görevi, helikazın açtığı DNA ipliklerini korumak ve replikasyonun verimli bir şekilde devam etmesini sağlamaktır.
