Soru:
"Akdeniz'deki bir çam ormanı, içinde birçok ağaç türü, çalı, böcek, kuş, tilki ve mikroorganizma barındırır. Bu canlılar toprak, hava, su ve güneş ışığı gibi cansız faktörlerle sürekli bir etkileşim içindedir."
Bu parçada aşağıdaki kavram çiftlerinden hangisi için doğrudan bir örnek yoktur?
- A) Habitat - Ekosistem
- B) Tür - Popülasyon
- C) Komünite - Ekosistem
- D) Biyom - Habitat
Çözüm:
💡 Parçada verilen örnekten yola çıkarak hangi ekolojik kavramların tanımlandığını ve hangi çiftin açıkça örneklendirilmediğini bulmalıyız.
- ➡️ Adım 1: Parçayı analiz edelim. "Akdeniz'deki bir çam ormanı" hem tilki, kuş gibi canlıların habitatıdır, hem de canlı ve cansız bileşenleriyle bir ekosistemdir. Bu nedenle A seçeneği için örnek vardır.
- ➡️ Adım 2: "Birçok ağaç türü, çalı, böcek, kuş..." ifadesi, farklı türlerin bir arada bulunduğu bir komüniteyi tanımlar. Komünite, cansız faktörlerle birleştiğinde ekosistemi oluşturur. Bu nedenle C seçeneği için de örnek vardır.
- ➡️ Adım 3: B seçeneğini kontrol edelim. Tür, benzer bireylerin oluşturduğu gruptur (örneğin tilki türü). Popülasyon ise aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluktur (örneğin o ormandaki tüm tilkiler). Parçada "bir tilki"den bahsedilmemiş, "tilki" genel olarak bir tür olarak belirtilmiştir. Ancak bir türün (tilki) ormanda birden fazla bireyden oluşan bir popülasyonu olduğu çıkarımını yapabiliriz. Dolayısıyla bu çift için dolaylı da olsa bir örnek vardır.
- ➡️ Adım 4: D seçeneğini kontrol edelim. Biyom, benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran, Dünya üzerindeki çok geniş coğrafi bölgelerdir (örneğin "Akdeniz biyomu"). Habitat ise çok daha küçük ve spesifiktir (örneğin "ormanın bir tilkinin habitatı"). Parçada "Akdeniz" ifadesi bir biyomu çağrıştırsa da, asıl vurgu "bir çam ormanı" gibi daha küçük ölçekli bir ekosistem/habitat üzerinedir. Biyom ve habitat kavram çiftinin doğrudan ve net bir örneği bu parçada yoktur.
✅ Parçada doğrudan örneklenmeyen kavram çifti D seçeneğidir.
