Soru:
Bir deneyde, aynı koşullardaki iki fasulye tohumundan biri saf su içine, diğeri ise %20'lik tuzlu su çözeltisi içine konuluyor. Bir hafta sonra hangi kaptaki tohumun çimlendiği gözlemlenir? Bu durumun nedenini, çimlenme fizyolojisi açısından \( \text{(Osmoz)} \) kavramını da kullanarak açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, suyun alımını etkileyen osmoz olayını ve çimlenmeye etkisini sorgulamaktadır.
- ➡️ Osmoz: Su molekülleri, çok yoğun ortamdan az yoğun ortama doğru seçici geçirgen bir zaradan geçiş yapar.
- ➡️ Saf Su Ortamı: Saf su, tohumun içindeki hücre öz suyuna göre az yoğun (hipotonik) bir ortamdır. Bu nedenle su, osmozla tohumun içine rahatça girer. Tohum şişer, metabolizması hızlanır ve çimlenme gerçekleşir.
- ➡️ Tuzlu Su Ortamı: %20'lik tuzlu su, tohumun içindeki hücre öz suyuna göre çok yoğun (hipertonik) bir ortamdır. Bu durumda su, osmozla tohumun hücrelerinden dışarıya (tuzlu suya doğru) çıkar. Tohum su kaybeder, büzüşür ve metabolik faaliyetleri başlayamaz. Bu olaya plazmoliz denir.
✅ Sonuç olarak, bir hafta sonra sadece saf su içindeki tohum çimlenir. Tuzlu su içindeki tohum ise su alamadığı ve hatta su kaybettiği için çimlenmez.
