Soru:
Bir çiftçi, depoladığı fasulye tohumlarının bir kısmının nemli bir ortamda bekletilmesi sonucu erken çimlendiğini, diğer kısmının ise çimlenmediğini fark ediyor. Bu durumu ABA (Absisik asit) hormonunun işlevi ile ilişkilendirerek açıklayınız. Açıklamanızda "tohum uykusu" kavramına mutlaka yer veriniz.
Çözüm:
💡 Bu senaryo, tohum popülasyonlarındaki doğal varyasyonu ve ABA'nın rolünü göstermektedir.
- ➡️ Birinci Adım (Tohum Uykusu): Tohum uykusu (dormansi), tohumun çimlenme yeteneğine sahip olduğu halde uygun olmayan çevre koşullarında çimlenmesinin geçici olarak engellenmesidir. ABA, bu uyku halinin başlıca düzenleyicisidir.
- ➡️ İkinci Adım (Erken Çimlenen Tohumlar): Erken çimlenen tohumlar, muhtemelen daha düşük ABA konsantrasyonuna sahipti. Nemli ortam, ABA'nın yıkımını hızlandırmış veya çimlenmeyi teşvik eden giberellin gibi hormonların etkinleşmesine izin vermiş olabilir. Bu tohumların uyku derinliği azdı.
- ➡️ Üçüncü Adım (Çimlenmeyen Tohumlar): Çimlenmeyen tohumlar ise yüksek ABA konsantrasyonuna sahipti. Nemli ortam bile bu tohumlardaki ABA seviyesini, çimlenmeyi engelleyecek kadar hızlı düşüremedi. Bu tohumların uyku derinliği fazlaydı ve daha uzun süreli bir çimlenme engeli vardı.
- ➡️ Dördüncü Adım (Sonuç): Aynı partideki tohumlar arasında genetik ve fizyolojik farklılıklar olabilir. Bu da ABA üretimi ve duyarlılığında varyasyona neden olur, böylece bazı tohumlar diğerlerinden daha erken çimlenir.
✅ Sonuç: Çimlenmeyen tohumlarda, tohum uykusunu sürdüren ABA hormonunun seviyesi yüksek kalmıştır. Çiftçinin gözlemi, ABA'nın tohum çimlenmesi üzerindeki doğal düzenleyici rolünün bir kanıtıdır.
