Soru:
Türk-İslam devletleri, bilim ve kültür alanında önemli eserler vermiş, birçok bilim insanı yetiştirmiştir. Bu bilim insanlarından hangisi, eserlerinin Batı dünyasında uzun yıllar temel kaynak olarak okutulması bakımından İslam bilim mirasının dünyaya yayılmasına en fazla katkıda bulunmuştur?
- A) Kaşgarlı Mahmut - Divan-ı Lügati't-Türk
- B) Harezmi - Cebir kitabı
- C) Ali Kuşçu - Matematik ve astronomi çalışmaları
- D) Biruni - El-Kanunü'l-Mesudi
Çözüm:
💡 Soruda kritik nokta, "eserlerinin Batı'da temel kaynak olarak okutulması" ve "İslam bilim mirasını dünyaya yayması"dır. Bu, evrensel bir etkiyi işaret eder.
- ➡️ A seçeneği, Kaşgarlı Mahmut'un eseri Türk kültürü ve dil bilimi için çok kıymetlidir, ancak Batı dünyasındaki etkisi sınırlıdır.
- ➡️ B seçeneği, Harezmi'nin "Cebir" kelimesine de adını veren kitabı, matematik tarihinin dönüm noktalarındandır. Eseri Latince'ye çevrilmiş ve Avrupa üniversitelerinde yüzyıllarca temel ders kitabı olarak okutulmuştur. Bu, doğrudan soruda istenen etkiyi karşılar.
- ➡️ C ve D seçenekleri, Ali Kuşçu ve Biruni, olağanüstü bilim insanlarıdır. Ancak Harezmi'nin "Cebir" kitabı kadar uzun süreli ve kurucu bir etkiyi Batı'da göstermemişlerdir.
✅ Harezmi, "algorithm" (algoritma) ve "algebra" (cebir) terimlerinin de kaynağıdır. Çalışmalarıyla modern matematiğin temellerini atarak İslam bilim mirasını tüm dünyaya tanıtmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.
