Soru:
Bir bölgenin yıllık sıcaklık grafiği yukarıda verilmiştir (Grafikte yaz aylarında sıcaklık 30°C'ye yakın, kış aylarında ise 15-20°C civarındadır). Yıllık yağış grafiğinde ise Haziran-Eylül ayları arasında çok şiddetli yağış (400-500 mm/ay), diğer aylarda ise çok az yağış (20-50 mm/ay) görülmektedir. Bu bölgenin iklimi hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
- A) Yıllık sıcaklık farkı azdır.
- B) Yağış rejimi düzensizdir.
- C) Kış mevsimi kurak geçer.
- D) En fazla yağış yaz mevsiminde düşer.
Çözüm:
💡 Grafikteki verileri muson ikliminin özellikleri ile karşılaştıralım.
- ➡️ Muson İklimi Özellikleri: Yıllık ortalama sıcaklık yüksektir, yıllık sıcaklık farkı Ekvatoral iklime göre fazla olsa da ılıman kuşaktaki karasal iklimlere göre azdır (15°C civarı bir fark). Yağışların neredeyse tamamı yaz musonlarıyla geldiği için yağış rejimi son derece düzensizdir. Kışlar ise kuru muson rüzgarlarının etkisiyle yağışsız geçer.
- ➡️ Şıkları İnceleyelim:
- A) Yıllık sıcaklık farkı azdır: Sıcaklık grafiğinde yaz ve kış arasında yaklaşık 10-15°C'lik bir fark vardır. Bu, Ekvatoral iklim kadar olmasa da, ılıman kuşak karasal iklimlerdeki 30-40°C'lik farklara göre az kabul edilir. Bu ifade doğru olabilir.
- B) Yağış rejimi düzensizdir: Yağışın büyük kısmı 4 aya sıkışmış, diğer 8 ay çok kurak geçmiştir. Bu, son derece düzensiz bir rejimdir. Bu ifade doğru.
- C) Kış mevsimi kurak geçer: Grafikte kış aylarında yağış miktarı çok düşüktür. Bu ifade doğru.
- D) En fazla yağış yaz mevsiminde düşer: Grafikte en yüksek çubuklar yaz aylarına aittir. Bu ifade doğru.
✅ Tüm şıklar verilen grafikle ve muson iklimi özellikleriyle uyumludur. Ancak soru "hangisi söylenemez" diye soruyor. Bu durumda, verilen bilgilerle çıkarılamayacak veya yanlış olan bir seçenek yok gibi görünüyor. Fakat en az belirgin olan, A seçeneğidir. Çünkü "az" göreceli bir kavramdır ve 15°C'lik bir fark bazı kaynaklarda "fazla" da olarak nitelendirilebilir. Diğer üç seçenek (B, C, D) ise grafikten net bir şekilde çıkarılabilir. Bu nedenle, "söylenemez" olan ifade A) Yıllık sıcaklık farkı azdır seçeneğidir.
