Soru:
Mustafa Kemal, Sofya'da askeri ataşe olarak görev yaptığı dönemde, bir Avrupa başkentindeki sosyal hayatı, diplomasiyi ve modern toplum yapısını gözlemleme fırsatı buldu. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, onun Sofya'daki bu deneyimlerinin doğrudan bir yansıması olarak ileride gerçekleştirdiği uygulamalardan biri değildir?
- A) Kılık kıyafet düzenlemeleri (Şapka Kanunu gibi)
- B) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması
- C) Saltanatın kaldırılmasının teorik alt yapısı
- D) Tekke ve zaviyelerin kapatılması
Çözüm:
💡 Bu soru, Sofya'daki gözlemlerinin hangi inkılaplara ilham verdiğini, hangisinin ise daha farklı kökenlere dayandığını ayırt etmemizi istiyor.
- ➡️ İlk adım, Sofya'da neler gözlemlediğini hatırlamaktır: Batılı devletlerin sosyal yaşamı, kıyafetleri, kadın-erkek ilişkileri, bale/opera gibi sanat etkinlikleri ve modern bir diplomasi protokolü.
- ➡️ İkinci adım, bu gözlemlerin hangi inkılaplarla paralellik gösterdiğini tespit etmektir.
- A) Kılık kıyafet düzenlemeleri: DOĞRUDAN YANSIMA. Batılı toplumların giyim kuşamını gözlemlemiştir.
- B) Kadınlara seçme ve seçilme hakkı: DOLAYLI YANSIMA. Avrupa'da kadınların toplumdaki daha aktif rolünü görmüş olması, bu konudaki düşüncelerini pekiştirmiştir.
- C) Saltanatın kaldırılmasının teorik alt yapısı: DOĞRU CEVAP (Yansıma değil). Saltanatın kaldırılması, daha çok Millî Mücadele ruhu, TBMM'nin açılması ve egemenliğin millete ait olduğu fikri gibi iç dinamikler ve siyasi zorunluluklar sonucunda gerçekleşmiştir. Sofya'daki monarşik yapıyı gözlemlemesi, bu fikri desteklemez, aksine bir monarşi ortamında bulunmuştur.
- D) Tekke ve zaviyelerin kapatılması: DOLAYLI YANSIMA. Laik ve modern bir toplum hedefi, Avrupa'daki laik devlet yapılanmalarından izler taşır.
✅ Sonuç olarak, Sofya'daki deneyimlerinin doğrudan bir yansıması olmayan gelişme, C) Saltanatın kaldırılmasının teorik alt yapısı'dır.
