Soru: Diplomaside 'gizli diplomasi' ve 'açık diplomasi' kavramlarını karşılaştırınız. Hangi durumlarda tercih edilirler?
Çözüm: Gizli diplomasi ve açık diplomasi, farklı yaklaşımları temsil eder:
- Gizli diplomasi: Müzakerelerin ve anlaşmaların kamuoyundan saklandığı yöntemdir. Tercih edilme nedenleri: hassas konuların (örneğin, silah kontrolü) güvenli şekilde ele alınması, ani tepkileri önleme. Tarihten örnek: Sykes-Picot Anlaşması (1916), Osmanlı topraklarının gizli paylaşımı.
- Açık diplomasi: Süreçlerin şeffaf ve kamuya açık olduğu yöntemdir. Tercih edilme nedenleri: demokratik katılımı teşvik etme, güven oluşturma, hesap verebilirlik. Örnek: Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantıları.
Genelde, barış görüşmeleri gibi hassas meselelerde gizli diplomasi, standart işbirliği anlaşmalarında ise açık diplomasi kullanılır. Woodrow Wilson'ın 'Açık Antlaşmalar, Açıkça Varılmış' ilkesi, açık diplomasiyi savunur.
