Soru:
Aşağıdaki tabloda Rize ve Iğdır'a ait bazı iklim özellikleri verilmiştir. Bu verileri kullanarak her iki ilin sahip olduğu mikroklima özelliklerini karşılaştırınız.
| İl | Ortalama Yıllık Sıcaklık | Ocak Ayı Ort. Sıcaklık | Yıllık Yağış Miktarı | Yetişen Önemli Bir Tarım Ürünü |
|---|
| Rize | 14°C | 7°C | 2300 mm | Turunçgil |
| Iğdır | 11.5°C | -3°C | 250 mm | Pamuk |
Çözüm:
💡 Tabloyu dikkatlice inceleyip, her bir veriyi mikroklima bağlamında yorumlayalım.
- ➡️ Rize Mikrokliması Analizi:
- Ocak Ayı Sıcaklığı (7°C): Bu değer, enlem olarak Rize'den daha güneydeki birçok iç bölge şehrinden (örneğin Sivas'ta -5°C civarı) daha yüksektir. Bu, Rize mikroklimasının en belirgin özelliğidir; ılıman kışlar. Turunçgillerin don olayı görülmeden yetişebilmesini sağlar.
- Yağış Miktarı (2300 mm): Türkiye ortalamasının çok üzerindedir. Bu, Karadeniz ikliminin genel özelliği olsa da, turunçgilin su ihtiyacını karşılayarak mikroklimayı destekler.
- ➡️ Iğdır Mikrokliması Analizi:
- Ocak Ayı Sıcaklığı (-3°C): Rize'ye göre düşük görünebilir ancak bu, çevresindeki yüksek platolardaki sıcaklıklara (örneğin -15°C, -20°C) göre oldukça yüksektir. Bu, dağlarla çevrili ovanın soğuktan koruyucu etkisini gösterir.
- Yaz Sıcaklıkları (Tablo doğrudan vermese de pamuk yetiştiği anlaşılır): Düşük yükselti ve kapalı havza etkisi, yazın çok yüksek sıcaklıklar (\(>30°C\)) oluşturur. Pamuk, olgunlaşması için bu yüksek sıcaklığa ve uzun yaz mevsimine ihtiyaç duyar. Iğdır mikrokliması bunu sağlar.
- Yağış Miktarı (250 mm): Çok azdır. Bu nedenle Iğdır'da pamuk tarımı yoğun sulamaya dayanır. Mikroklima burada "sıcaklık" avantajı sağlarken, "yağış" konusunda dezavantajlıdır.
✅ Sonuç: Rize mikrokliması kış sıcaklıklarını yükselterek subtropikal bir bitkiyi yetiştirirken, Iğdır mikrokliması yaz sıcaklıklarını artırarak ve kış soğuklarını yumuşatarak sıcak iklim bitkisinin yetişmesine olanak tanır. Her ikisi de bulundukları bölgenin genel iklim koşullarından farklılaşmıştır.
