Soru:
Bir kaya yüzeyinde, rüzgarın etkisiyle oluşan, birbirinden bağımsız, yuvarlak veya oval şekilli küçük oyuklara ve boşluklara ne denir? Bu oluşumun meydana gelmesinde etkili olan iki temel faktörü yazınız.
Çözüm:
💡 Soruda bahsedilen, kayaların yüzeyinde görülen girinti ve çıkıntılardan oluşan şekil "Tafoni"dir.
- ➡️ Birinci adım: Tafoni oluşumunun ilk temel faktörü, kayanın yapısal özelliğidir. Kaya içindeki minerallerin farklı sertlikte olması veya kayanın gözenekli bir yapıya sahip olması, aşınmanın düzensiz olmasına neden olur.
- ➡️ İkinci adım: İkinci temel faktör ise kimyasal ve mekanik aşınmanın birlikte etki etmesidir. Yağmur suyu, kayadaki bazı mineralleri çözerek kimyasal aşınmaya neden olur. Ardından rüzgar, bu zayıflamış noktaları mekanik olarak (kum tanecikleriyle) aşındırarak oyukları büyütür.
- ➡️ Üçüncü adım: Zamanla bu süreç devam eder ve kaya yüzeyinde arı kovanına benzer bir görünüm oluşur.
✅ Sonuç: Bu oluşuma Tafoni denir. Oluşumundaki iki temel faktör: 1) Kayanın heterojen (farklı sertlikte minerallerden oluşan) yapısı, 2) Kimyasal ve mekanik aşınmanın birlikte etkisi.
