Soru:
Tuz Gölü'nün suları neden yüksek oranda tuz (%32 civarı) içermektedir? Bu durumun oluşumunda tektonik kökenin rolü nedir? Aşağıdaki faktörlerden hangisi veya hangileri bu durumu açıklar?
- a) Gölün kapalı havza özelliği taşıması
- b) Çevresindeki jips (alçıtaşı) ve kaya tuzu yatakları
- c) Buharlaşmanın yağıştan fazla olması
- d) Hepsi
Çözüm:
💡 Bir gölün tuzluluk oranı, göl suyuna giren tuz miktarı ve suyun buharlaşma yoluyla kaybedilmesi arasındaki denge ile ilgilidir. Tuz Gölü'nün tektonik yapısı bu süreçte kritik bir rol oynar.
- ➡️ Adım 1 - Tektonik Yapının Etkisi: Tuz Gölü bir tektonik çöküntü gölü olduğu için bir kapalı havzadır. Yani gölün dışarıya akışı yoktur. Bu, tuzların gölde birikmesine neden olan temel faktördür.
- ➡️ Adım 2 - Tuz Kaynakları: Tektonik hareketler sırasında oluşan bu çöküntü alanının tabanı, eski deniz kalıntısı olan kaya tuzu ve jips yataklarıyla kaplıdır. Yağmur ve yeraltı suları bu tuzları çözerek göle taşır.
- ➡️ Adım 3 - İklim Koşulları: Bölgenin yarı kurak iklimi nedeniyle buharlaşma, yağıştan ve göle giren sudan çok daha fazladır. Su buharlaşırken, çözünmüş tuzlar gölde kalır ve konsantrasyonu giderek artar.
✅ Görüldüğü gibi, seçeneklerdeki tüm maddeler (a, b ve c) Tuz Gölü'nün yüksek oranda tuzlu olmasının nedenleridir. Bu nedenle doğru cevap d) Hepsi seçeneğidir. Tektonik köken, kapalı havza yapısını ve tuz kaynaklarının varlığını sağlayarak süreci başlatmıştır.
