Soru: 'Yer şekilleri' (topoğrafya) toprak oluşumunu hangi yollarla etkiler? Eğim, yükseklik ve yön gibi faktörleri düşünerek açıklayınız.
Çözüm: Yer şekilleri, toprak oluşumunu dolaylı yollarla etkiler. Çözüm adımları:
- Eğim: Dik yamaçlarda toprak erozyonla taşındığı için ince ve az gelişmiş olur; düz alanlarda ise toprak birikerek daha kalın olabilir.
- Yükseklik: Yüksek rakımlarda sıcaklık düşer, bu da organik ayrışmayı yavaşlatır ve toprak oluşum sürecini etkiler.
- Yön (bakı): Güneye bakan yamaçlar daha fazla güneş aldığı için sıcak ve kuru topraklar oluşur; kuzey yamaçlar ise nemli ve serin topraklara sahiptir.
Örneğin, dağlık bölgelerde eğimli arazilerde tarım zorlaşır çünkü toprak ince ve verimsizdir.