Çözümlü Örnek 6
Soru:
1960'lı yıllardan itibaren Türkiye'de uygulanan nüfus politikalarında önemli bir değişiklik yaşanmıştır. 1963 yılında kabul edilen ilk "Beş Yıllık Kalkınma Planı" ile "nüfus planlaması" hedefi benimsenmiştir. Bu dönemde ailelere doğum kontrol yöntemleri konusunda eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunulmaya başlanmıştır.
Bu değişiklik, Türkiye'nin önceki dönemdeki nüfus politikasından nasıl bir farklılık göstermektedir? Her iki dönemin politikalarını karşılaştırarak açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Türkiye'nin nüfus politikalarındaki tarihsel dönüşümü anlamamızı gerektirir. İki dönemi karşılaştırmalı olarak ele alacağız.
- ➡️ Birinci adım: 1960 Öncesi Dönem Bu dönemde Türkiye, nüfusunu artırmaya yönelik (pro-natalist) politikalar izlemiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında savaşlardan çıkmış, nüfusu azalmış bir ülke olarak "çok çocuklu aile" modeli teşvik edilmiştir. Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi de ölüm oranlarını düşürerek nüfus artışına katkıda bulunmuştur.
- ➡️ İkinci adım: 1960 Sonrası Dönem 1963'teki ilk Kalkınma Planı ile politika değişmiştir. Artık hedef, "nüfus planlaması"dır. Bu, hızlı nüfus artışının ekonomik kalkınma üzerindeki olumsuz etkilerinden (işsizlik, eğitim ve sağlık hizmetlerinde yetersizlik gibi) endişe duyulduğunu gösterir. Bu dönemdeki politika, nüfus artış hızını düşürmeyi hedefleyen Anti-natalist bir yaklaşımdır.
- ➡️ Üçüncü adım: Karşılaştırma İki dönem arasındaki temel fark, nüfus artışına bakış açısıdır. İlk dönem nüfus artışını bir "güç" olarak görürken, ikinci dönem bunu bir "sorun" olarak görmeye başlamış ve kontrol altına almayı hedeflemiştir.
✅ Sonuç olarak, 1960'lı yıllardaki değişiklik, Türkiye'nin nüfus politikasını nüfusu artırmaktan, nüfus artış hızını düşürmeye doğru kaydırmıştır. Bu, pro-natalist politikadan anti-natalist bir politikaya geçiş anlamına gelmektedir.
