Çözümlü Örnek 7
Soru:
Nüfus piramitleri, bir ülkenin nüfus yapısı ve izlediği nüfus politikaları hakkında önemli ipuçları verir. Aşağıda iki farklı ülkeye ait nüfus piramitlerinin genel şekilleri tarif edilmiştir:
- Ülke A: Piramit, geniş bir tabana (0-14 yaş grubu) ve hızla daralan üst kısımlara sahiptir. Üçgen bir görünümü vardır.
- Ülke B: Piramit, tabandan itibaren neredeyse dikey bir şekilde yükselir ve yaşlı nüfus kısmında hafifçe daralır. Çan veya fıçı şekline benzer.
Bu iki ülkeden hangisinin, doğurganlığı teşvik edici (pro-natalist) nüfus politikaları uygulaması daha olasıdır? Nedenini her iki piramidin özelliklerini de dikkate alarak açıklayınız.
Çözüm:
💡 Piramit şekillerini yorumlayarak ülkelerin nüfus dinamiklerini ve dolayısıyla ihtiyaç duyacakları politikaları anlayabiliriz.
- ➡️ Birinci adım: Ülke A'nın Piramidini Analiz Edelim Geniş taban, doğum oranlarının yüksek olduğunu gösterir. Hızla daralan üst kısımlar ise ortalama yaşam süresinin nispeten kısa olduğuna işaret eder. Bu, tipik bir gelişmekte olan ülke piramididir. Nüfus zaten hızlı bir şekilde artmaktadır, bu nedenle doğurganlığı teşvik edici politikaya ihtiyaç duymaz.
- ➡️ İkinci adım: Ülke B'nin Piramidini Analiz Edelim Dar taban, doğum oranlarının düşük olduğunu gösterir. Dikey yapı, her yaş grubunda benzer sayıda insan olduğunu, yani nüfus artış hızının çok düşük olduğunu ifade eder. Bu, tipik bir gelişmiş ülke piramididir. Doğum oranları düşük olduğu ve nüfus yaşlandığı için, gelecekte iş gücü açığı ve sosyal güvenlik sistemlerinde sorun yaşanması muhtemeldir.
- ➡️ Üçüncü adım: Politika Çıkarımı Doğurganlığı teşvik edici (pro-natalist) politikalar, nüfus artış hızını yükseltmek isteyen ülkelerde uygulanır. Bu da doğum oranlarının düşük olduğu ülkeler için bir ihtiyaçtır.
✅ Sonuç olarak, Ülke B'nin pro-natalist politikalar uygulaması daha olasıdır. Çünkü Ülke B'nin nüfus piramidi, düşük doğum oranlarına ve yaşlanan bir nüfusa sahip olduğunu göstermektedir. Ülke A ise zaten yüksek doğum oranlarına sahiptir ve böyle bir politikaya ihtiyaç duymaz.
