Soru:
Bir Müslümanın, "Allah'ın her şeyi bir ölçüye göre yaratması, evrendeki düzen ve uyum" aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir? Ayrıca, bu kavramın tanımı olarak aşağıdakilerden hangisi en uygun seçenektir?
Kavram:
- A) Kader
- B) Kaza
- C) Tevekkül
- D) Ahiret
Tanım:
- 1) Allah'ın, olacak her şeyi ezeli ilmiyle bilip takdir etmesidir.
- 2) Allah'ın ezelde takdir ettiği şeyleri zamanı gelince yaratmasıdır.
- 3) Allah'ın evrendeki bütün varlıkları belli bir ölçü, düzen ve uyum içinde yaratmasıdır.
- 4) Kişinin, üzerine düşen görevleri yaptıktan sonra işin sonucunu Allah'a bırakmasıdır.
Çözüm:
💡 Bu soru, temel iman esaslarından olan kader ve kaza kavramlarının alt başlıklarını ayırt etmeyi gerektirir.
- ➡️ Sorunun ilk kısmında "Allah'ın her şeyi bir ölçüye göre yaratması, evrendeki düzen ve uyum" ifadesi verilmiştir. Bu, fiziksel dünyadaki yasaları ve düzeni ifade eder.
- ➡️ Kader, Allah'ın her şeyi önceden bilip planlamasıdır. Kaza ise bu planın gerçekleşmesidir. Tevekkül bir fiil/teslimiyet halidir. Ahiret ise ölümden sonraki hayattır.
- ➡️ "Evrendeki düzen ve ölçü" doğrudan Kader kavramının "evrensel yasa" (tekvinî kader) boyutunu ifade eder. Yani Allah'ın takdiri sadece insanlarla ilgili değil, tüm evreni kapsar.
- ➡️ Şimdi tanımlara bakalım:
- 1) "Allah'ın, olacak her şeyi ezeli ilmiyle bilip takdir etmesidir." → Bu, kaderin genel ve sözlük tanımıdır. Doğru ama en kapsamlı olan budur.
- 2) "Allah'ın ezelde takdir ettiği şeyleri zamanı gelince yaratmasıdır." → Bu, Kaza kavramının tanımıdır.
- 3) "Allah'ın evrendeki bütün varlıkları belli bir ölçü, düzen ve uyum içinde yaratmasıdır." → Bu, soruda verilen ifadenin birebir karşılığıdır ve kaderin "evrensel yasa" boyutunu açıklar.
- 4) "Kişinin, üzerine düşen görevleri yaptıktan sonra işin sonucunu Allah'a bırakmasıdır." → Bu, Tevekkül kavramının tanımıdır.
✅ Sonuç olarak, doğru kavram A) Kader, bu kavram için en uygun ve soruya en spesifik tanım ise 3 numaralı tanımdır. Çünkü soru evrendeki düzen ve ölçüyü vurgulamaktadır.
