Anadolu'da İslam 12. sınıf

Osmanlı Devleti'nde eğitim-öğretim faaliyetlerini yürüten medreselerin müfredatında yer alan "Nakli İlimler" ve "Akli İlimler" nelerdir? Her gruptan ikişer örnek veriniz. Ayrıca, bu iki ilim grubu arasındaki temel farkı belirtiniz.

💡 Bu soru, Osmanlı medrese eğitiminin içeriğini ve İslami ilimlerin sınıflandırılmasını anlamamızı sağlıyor.

• ➡️ Birinci Adım: Nakli (Dini) İlimlerin tanımını yapıp iki örnek verelim.

Nakli İlimler: Kaynağını vahye (Kur'an) ve sünnete dayandıran, yoruma ve akıl yürütmeye daha kapalı, doğrudan aktarıma (nakle) dayalı ilimlerdir.

• Tefsir: Kur'an-ı Kerim'in ayetlerini açıklama ve yorumlama ilmi.
• Fıkıh: İslam hukuku; Müslümanın günlük hayattaki ibadet ve davranışlarını düzenleyen kurallar bütünü.
• ➡️ İkinci Adım: Akli İlimlerin tanımını yapıp iki örnek verelim.

Akli İlimler: Kaynağını insan aklı, deney ve gözlemden alan, dinen caiz görülen ve teşvik edilen pozitif ve felsefi ilimlerdir.

• Matematik (Riyaziye): Aritmetik, geometri, cebir gibi dalları içerir.
• Felsefe (Hikmet): Varlık, bilgi ve değer üzerine akıl yürütme ilmi.
• ➡️ Üçüncü Adım: İki ilim grubu arasındaki temel farkı belirtelim.

Temel fark, kaynak farkıdır. Nakli ilimlerin temel kaynağı vahiy (nakil) iken, akli ilimlerin temel kaynağı insan aklıdır. Osmanlı medreselerinin klasik döneminde bu iki ilim grubu dengeli bir şekilde okutulmuştur.

✅ Sonuç olarak, medreselerdeki bu dengeli müfredat, din alimi yetiştirmenin yanı sıra, devleti yönetecek kadı, müderris, hekim ve mühendislerin de yetişmesine olanak sağlamıştır.