Soru:
Epikürcülük, "haz"ı (hedone) en yüksek iyi olarak görür. Ancak bu, her türlü hazzın peşinden koşmak anlamına gelmez. Epikür'ün "haz" anlayışını ve "hazların seçimi" konusundaki görüşünü açıklayarak, aşağıdaki haz türlerini nasıl değerlendireceğini belirtiniz:
- a) Lezzetli bir yemek yemek
- b) Arkadaşlarla sohbet etmek
- b) Aşırı yemek yemekten kaynaklanan mide ağrısı
Çözüm:
💡 Epikür, hazları akıllıca seçmemiz gerektiğini söyler. Bunun için hazları sınıflandırır.
- ➡️ Haz Anlayışı: Epikür için asıl haz, bedensel acının (aponia) ve ruhsal sıkıntının (ataraxia) yokluğudur. Bu, "hareketsiz haz" (katastematic pleasure) olarak adlandırılır ve en yüksek haz budur.
- ➡️ Hazların Seçimi: Epikür, hazların doğal ve gerekli, doğal ama gerekli olmayan ve doğal olmayan/boş olarak üçe ayrıldığını söyler. Akıllı insan, sadece doğal ve gerekli olan hazların peşinden koşar.
- ➡️ Değerlendirme:
- a) Lezzetli bir yemek yemek: Bu, doğal ve gerekli bir hazdır. Açlığı giderir ve hayatı sürdürür. Epikür bunu kabul eder ancak aşırıya kaçmamaya dikkat eder.
- b) Arkadaşlarla sohbet etmek: Bu, ruhsal huzursuzluğu (yalnızlık, korku) gideren bir faaliyettir. En büyük haz olan ataraxia'ya (ruhsal dinginlik) katkı sağladığı için Epikür tarafından son derece değerli görülür.
- c) Aşırı yemekten mide ağrısı: Bu, kısa süreli bir haz (aşırı yeme) peşinde koşmanın yol açtığı uzun vadeli ve daha büyük bir acıdır. Epikür bu tür hazları kesinlikle reddeder.
✅ Sonuç olarak, Epikürcülük "akıllı hazcılık"tır. Hedef, en yoğun haz değil, en uzun süreli ve en istikrarlı olan, yani acısız ve huzurlu bir yaşamdır.
