Soru: Aydınlanma felsefesinde "toplum sözleşmesi" teorisi nedir? Jean-Jacques Rousseau'nun bu teoriye katkılarını ve "genel irade" kavramını açıklayınız.
Çözüm:
- Toplum sözleşmesi teorisi, insanların doğa durumundan toplum durumuna geçişini, aralarında yaptıkları sözleşmeyle açıklar. Bu sözleşme, devletin meşruiyetinin kaynağı olarak görülür.
- Jean-Jacques Rousseau, "Toplum Sözleşmesi" eserinde, insanların özgürlüklerini korumak için bir araya gelerek toplumu oluşturduklarını savunur. Ona göre, gerçek özgürlük, toplumun ortak iradesine uymakla sağlanır.
- Rousseau'nun "genel irade" kavramı, toplumun tüm üyelerinin ortak çıkarını ifade eder. Genel irade, bireysel iradelerin toplamı değil, toplumun en iyisini hedefleyen kolektif bir iradedir. Rousseau, yasaların bu genel iradeye dayanması gerektiğini belirtir.
- Bu teori, demokratik yönetim anlayışını güçlendirmiş ve halk egemenliği fikrinin temelini atmıştır. Ancak, genel irade kavramının totaliter yönetimlere zemin hazırlayabileceği eleştirileri de vardır.
