Soru:
Ahmet, bir şirkette "Proje Müdürü" olarak çalışmaktadır. Aynı zamanda ailesinde "baba" ve futbol takımında "kaleci" statülerine sahiptir. Bir iş günü, ofisteyken hem patronuna hem de ekibindeki stajyere farklı şekillerde davranması gerekir.
Bu senaryoya göre aşağıdaki kavramları açıklayınız:
- a) Statü Kümesi
- b) Anahtar Statü
- c) Rol Çatışması
- d) Rol Pekişmesi
Çözüm:
💡 Senaryoyu toplumsal yapının temel kavramları ışığında adım adım analiz edelim:
- ➡️ a) Statü Kümesi: Bir bireyin sahip olduğu tüm statülerin oluşturduğu bütündür. Ahmet'in statü kümesi "Proje Müdürü", "baba" ve "kaleci" statülerinden oluşur.
- ➡️ b) Anahtar Statü: Bireyin kimliğini en fazla belirleyen ve diğer statülerinden daha önemli görülen statüdür. Ahmet için genellikle mesleki statüsü olan "Proje Müdürü" anahtar statüsüdür.
- ➡️ c) Rol Çatışması: Bir kişinin aynı anda sahip olduğu farklı statülerin beklentilerinin birbiriyle çelişmesidir. Örneğin, Ahmet'in çocuğunun hastalanması durumunda "baba" rolü (çocuğuyla ilgilenme) ile "Proje Müdürü" rolü (önemli bir toplantıya katılma) rol çatışması yaşamasına neden olabilir.
- ➡️ d) Rol Pekişmesi: Bir statüde edinilen beceri ve deneyimlerin, başka bir statüdeki rolün daha iyi yerine getirilmesine katkı sağlamasıdır. Ahmet'in iş yerindeki "liderlik" becerileri, futbol takımında "takım kaptanı" olma rolünü güçlendiriyorsa bu bir rol pekişmesidir.
✅ Senaryo, bir bireyin toplumsal yapı içinde nasıl çoklu statüler ve rollerle kuşatıldığını ve bu roller arasındaki dinamik ilişkileri göstermektedir.
