Soru:
"Bu eski ev, yıllar önce dedem tarafından yaptırılmış."
Yukarıdaki cümlenin ögeleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
- A) Özne - Zarf Tümleci - Yer Tamlayıcısı - Yüklem
- B) Belirtili Nesne - Özne - Yüklem
- C) Özne - Dolaylı Tümleç - Edat Tümleci - Yüklem
- D) Özne - Zarf Tümleci - Edat Tümleci - Yüklem
- E) Belirtisiz Nesne - Özne - Yüklem
Çözüm:
💡 Cümlenin ögelerini bulmak için yüklemi ve ona sorulan soruları kullanacağız. Yüklem: "yaptırılmış".
- ➡️ Ne yaptırılmış? -> "Bu eski ev" (Nesne). Ancak "ev" belirtili mi? "Bu" işaret sıfatı nesneyi belirttiği için bu bir Belirtili Nesne'dir.
- ➡️ Ne zaman yaptırılmış? -> "yıllar önce" (Zaman Zarf Tümleci).
- ➡️ Kim tarafından yaptırılmış? -> "dedem tarafından" (Edat Tümleci). "tarafından" edatı bir vasıta, araç bildirir.
- ➡️ Son olarak Yüklem: "yaptırılmış".
✅ Sonuç: Cümlenin ögeleri sırasıyla Belirtili Nesne - Zarf Tümleci - Edat Tümleci - Yüklem şeklindedir. Bu da D seçeneği ile uyuşmaktadır. (Not: Bazı kaynaklar "yıllar önce" ifadesini Zarf Tümleci, "dedem tarafından" ifadesini de Edat Tümleci olarak kabul eder. KPSS'de bu ayrım geçerlidir.)
