Soru: Bir öğrenci, sınavda kopya çektiğinde öğretmeni onu cezalandırıyor (örn., not kırma). Bu ceza, öğrencinin kopya çekme davranışını azaltıyor. Bu durumda, ceza hangi türdür ve klasik koşullanma ile edimsel koşullanma arasındaki temel fark nedir?
Çözüm: Bu örnekte, ceza edimsel koşullanmanın bir parçasıdır. Öğrencinin kopya çekmesi bir davranıştır. Öğretmenin not kırması, bu davranışı takip eden ve davranışın tekrarlanma olasılığını azaltan hoş olmayan bir sonuçtur. Not kırma, hoş olmayan bir uyaranın eklenmesiyle davranışın zayıflatılması olduğu için olumlu ceza türüdür (olumlu, burada 'eklemek' anlamındadır). Klasik koşullanma ve edimsel koşullanma arasındaki temel fark şudur: Klasik koşullanmada, organizma pasiftir ve otomatik tepkiler (örn., salya) koşullandırılır; edimsel koşullanmada ise organizma aktiftir ve gönüllü davranışlar (örn., kopya çekme) pekiştirme veya ceza yoluyla şekillendirilir. Bu örnek, edimsel koşullanmanın davranışları kontrol etmek için nasıl kullanılabileceğini gösterir.
