Soru: Dostoyevski'nin Suç ve Ceza romanında Raskolnikov'un işlediği cinayetin ardındaki temel motivasyon nedir? Bu motivasyon, romanın ana fikriyle nasıl ilişkilidir?
Çözüm: Raskolnikov'un cinayet işlemesinin temel motivasyonu, 'olağanüstü insan' teorisidir. Bu teoriye göre, tarihte büyük işler başarmış insanlar (örneğin Napolyon), toplumun iyiliği için ahlaki kuralları çiğneme hakkına sahiptir. Raskolnikov, kendisinin de böyle 'olağanüstü' biri olduğunu kanıtlamak ve toplumu kötülüklerden temizlemek amacıyla tefeci kadını öldürür. Bu motivasyon, romanın ana fikriyle doğrudan ilişkilidir: Roman, ahlaki sınırları aşmanın ve 'üstün insan' olma iddiasının, aslında kişiyi yalnızca suça değil, içsel bir çöküşe ve ıstıraba sürüklediğini gösterir. Raskolnikov'un yaşadığı vicdan azabı ve sonunda itiraf ederek cezaya razı olması, suçun sadece yasal değil, ahlaki ve ruhsal bir yük getirdiğini vurgular, böylece ana fikri pekiştirir.
